Wielokrotnie słyszałem wypowiadane z głębokim przekonaniem twierdzenie, że majowy łąkowy szczaw jest nalepszy. Do wszystkiego.

Przy ustabilizowanej, słonecznej pogodzie przypomniała je żona. Bez wahania pojechaliśmy - prawdopodobnie za wcześnie...

Na przełomie lat siedemdziesiątych/osiemdziesiątch, prawdopodobnie w początkowych dniach czerwca 1979, poniosło mnie Maluchem w okolice Nosówka-Stajkowa. Leśną drogą dojechałem do przejazdu kolejowego, przed nim, zarośniętą drogą z rachitycznym, resztkowym mostkiem drewnianym dojechałem do kolejowego mostu nad Radwią. Po przejściu na północno-zachodnią stronę toru zastałem dziwny widok. Poniżej wysokich, zielonych brzegów rzeki, na zasypanej piaskiem łące, zieleniły się tylko wielkie kępy pięknie rozwiniętego szczawiu. W latach późniejszych szczaw z łąki wyparła trawa, mocno rozwinięte liście rosły tylko na podwyższonych brzegach.

Po wieloletniej przerwie, na trasie dojazdowej zastałem szereg niespodzianek na tyle konkretnych, że Stajkowo przejechałem poza rogatki, Zawróciłem dopiero przy tablicach Białogórzyna. Szukałem rozjeżdżonych dróg leśnych prowadzących do       

Wideo: 2023-05-07 Łąkowy szczaw.

W roku 2016, po 62 latach od pierwszego spojrzenia na Kraśnik, zaskoczyła mnie ilość i zakres zmian. Bezbłędnie zlokalizowałem i utrwaliłem dawny internat koedukacyjny i Hotel Robotniczy KFŁT, ale dawnego mieszkania siostry nie byłbym już w stanie wskazać. Dozgonnie pozostaję wdzięczny siostrze, że pokazała nam kraśnicki zalew. To największa niespodzianka, a rzeki (chyba rzeczki) Wyżnicy nie pamiętam wcale. Owszem, niegdyś z internatu chadzałem na długie piesze wycieczki w okolice stawów hodowlanych, które opływał mizerny strumyk. Chadzałem z prowizoryczną wędką. Kończyło się to zwykle niecną zabawą z żabami na zarośniętych dołach wodnych. Złapane natrętne muchy i gzy nadziewałem na haczyk i podstawiałem pod nos żabom, siedzącym na wodnej roślinności. Dawały się skusić, ale złapane głośno skrzeczały...

Zalew okazał się ogromną i piękną niespodzianką a w Internecie wyczytałem, że to jeszcze nie koniec - np. w latach 2019-21 miał być realizowany projekt "Rozbudowa infrastruktury wokół Zalewu Kraśnickiego" za ok. 1700 tys. zł z dofinansowaniem ze środków unijnych 1163 tys. zł i budżetu państwa w kwocie ok. 140 tys. zł !!

W trakcie pośpiesznego oglądu Zalewu spotkaliśmy wędkarza, który wraz z żoną był podobno na weselu siostry. Nie zdołałem ich sobie przypomnieć...

Wideo - w przygotowaniu.

Po odebraniu dyplomu odwiedziłem Kraśnik co najmniej trzykrotnie, w dużych odstępach czasu. Wspomnienia pozostały mgliste. Dokumentacja foto-wideo pochodzi dopiero z roku 2016 - wcześniej na zakupy stosownego sprzętu pozwolić sobie nie mogłem.

Po pierwszym pobycie, związanym z pogrzebem szwagra, w mojej pamięci utkwił potężny dźwięk dzwonów kościoła, wybudowanego w bezpośrednim sąsiedztwie osiedla mieszkaniowego. Do mieszkania na takim osiedlu nie przywykłbym nigdy.

Kolejne odwiedziny miały miejsce prawdopodobnie w latach osiemdziesiątych, gdy jak zwykle ciekawski Michał zechciał skoczyć do kraśnickiego basenu z górnego poziomu trampoliny. Po wąskich schodkach powędrowałem za nim, za mną sznur kolejnych amatorów. U góry okazało się, że odwrotu nie ma, dalszy kierunek jest tylko jeden - w dół.  Po Michale skoczyłem i na powtórki nie mam najmniejszej ochoty. W wodzie, pod wpływem pędu majtki zjechały mi w okolice kolan. Przed wyjściem, z niemałym trudem zdołałem je ulokować na miejscu właściwym.

Kraśnik 2016.

Najcieplejszy, z największą liczbą dni słonecznych w roku region Polski, przelotnie i bardzo pobieżnie poznaliśmy 11 sierpnia 1994 roku. W ramach "autokarowej" wycieczki trasą Rogowo-Niechorze-Klif Gosań-Międzyzdroje-jezioro Turkusowe-Świnoujście. Skorzystaliśmy z niej podczas urlopowania w Wojskowym Domu Wypoczynkowym w Rogowie, spędzanego w samodzielnym budynku skupiającym personel Ośrodka. Trafiliśmy tam jako dostawcy systemowych kłódek energetycznych, udoskonalonych wg żądań tamtejszych służb kwatermistrzowskich. Problem rozwiązałem skutecznie. Rozwiązanie zastrzegłem w Urzędzie Patentowym PRL.

Na serio, zawsze z przyjemnością, w Świnoujściu i okolicach bywam od roku 1997, od pierwszego skierowania do tamtejszego sanatorium. Teraz odwiedzamy je często łącząc przyjemne z pożytecznym - przy każdym pobycie sprawdzam i rejestruję zmiany, zmieniam drogi dojazdowe, korzystamy z wycieczek organizowanych przez lokalne biura podróży, nagrywam i fotografuję. Hobby emeryta :).

W zdaniu powyższym użyłem jednocześnie liczby mnogiej i pojedyńczej. Wyjaśniam. Bywa, że skierowania otrzymuję tylko ja - wówczas, przed wycieczką, na krótko wyjeżdżam po żonę (to tylko ok. 130 km). Bywa, że otrzymujemy skierowania "małżeńskie". Niestety, skierowania otrzymywałem-otrzymywaliśmy zawsze w sezonie jesienno-zimowym (!!). Gdy po raz pierwszy otrzymałem skierowanie na czerwiec, zaprotestował lekarz leczący moją kolejną przypadłość. Wygląda to tak, jakbym miał do dyspozycji wyłącznie własne mieszkanie lub hospicjum (??). Skierowanie odesłałem...

Spośród wycieczek ze Świnoujścia źle wspominam tylko jedną. Katamaranem BOOMERANG do Malmo. O radę poprosiłem panią prowadzącą zapisy - chodziło o podobieństwo temperatur w obu miastach. Pani orzekła, że znaczących różnic spodziewać się nie należy, więc ubrać się można lekko, jak w Świnoujściu. W Malmo zastaliśmy tak przenikliwy ziąb, że dzwonienie moich zębów zakłócało odbiór informacji serwowanych przez przewodnika. W obawie, że przeziębieniem zniweczyć mogę efekty pracy szczecińskich kardiochirurgów ustaliłem z nim, że z ogrzewanego budynku poczty zabiorą mnie w drodze powrotnej. Zwiedzanie Malmo przeczekałem na poczcie (!).

Do zarejestrowania kolejnego odcinka S6 na trasie Wicimice-Goleniów, trasy S3 Goleniów-Świnoujście z przejazdem tunelem pod Świną wybraliśmy dzień 07-07-2023, z bardzo zachęcającą prognozą pogody. S6 jedzie się bardzo wygodnie, S3 - horror, z częstą szybkością 40-60 km/godz. Tunel - ekstra. Zapraszam.

Dotarłem. Stąd taka mnogość zdjęć. To nasz najbliższy nadmorski kurort (odległość - jak do Ustronia Morskiego :)).

Jesienny wypad w góry, to sprawka głównie naszej "młodzieży", Magdy i Pawła. Akurat byli umówieni z przyjaciółmi na kilkudniowy pobyt w Szklarskiej Porębie, miejsca w samochodzie mieli wolne, zaproponowali je nam. Za jazdą w charakterze pasażera raczej nie przepadam, bardziej mnie to męczy niż jazda za kierownicą, ale wyłgać się nie miałem jak. W ubiegłym roku nie dałem się namówić na wspólną jazdę do Paryża, pokryłem swoją część kosztów i pozostałem w domu - Irena wymawia mi to przy byle okazji i chyba ma rację, bo moje obawy przed daleką podróżą w upalne lato nie miały sensu skoro samochód ma dobrze działającą klimatyzację a zakwaterowanie w centrum Paryża, w pozostawionym do naszej dyspozycji prywatnym mieszkaniu było bardzo wygodne. Wróciła bardzo zadowolona, ale nadąsana, że na bieżąco nie mogła dzielić się ze mną wrażeniami. Ja też tego bardzo nie lubię, więc często miewam pod ręką aparat albo kamerę (albo jedno i drugie!) po to, by  wszystko, co mnie interesuje i cieszy, możliwie najwierniej utrwalić. A co potem? 

Niegdyś (natrętnie?) próbowałem prezentować swoje fotki i nagrania każdemu, kto do mnie trafiał. No i zdarzało się, że gość, po kilku minutach grzecznego zainteresowania zaczynał się niecierpliwić. Pokaz natychmiast zamykałem, a kiedy rozmowa schodziła na politykę albo zwykłe ploteczki, odruchowo i nie zawsze grzecznie zgłaszałem poglądy przeciwstawne prezentowanym przez gościa. Wynik do przewidzenia. Takie kontakty urywały się szybko i tak naprawdę - mimo dość często okazywanego szacunku za inne dokonania - chyba nikt mnie nie lubi. Wielokrotnie obrywam za to od Ireny, ale ani moje zainteresowania ani charakter, zmianie nie uległy.

Dlaczego teraz upycham wszystko na stronie internetowej, przede wszystkim dla własnej przyjemności i podtrzymania własnej pamięci. Internetowy licznik informuje, że mam już ponad 1300 subskrybentów. W większości z Indonezji. Wygląda na to, że Polska jest dla nich krajem interesującym i uważam, że rację mają.

Aby zachować stosowną odległość od młodzieży, wybraliśmy Karpacz. 

Pobyt i zakwaterowanie od późnego wieczora w środę do przedpołudnia w niedzielę, uzgodniłem z właścicielką pensjonatu DOROTA. Rzeczywisty termin uległ przesunięci o jeden dzień, bo do Karlina na środę zjechał jakiś niemiecki kandydat na inwestora, a to już służbowa działka Magdy. Łatwiej było (od strony służbowej)  przesunąć nasze terminy niż datę jego przyjazdu.

Wyjechaliśmy w czwartek, krótko po siedemnastej z założeniem, że pokonanie prawie 500-kilometrowej trasy przez Szczecin, Gorzów, Zieloną Górę i Legnicę zajmie nam około siedmiu godzin. Mimo przekonania, że dojedziemy wcześniej, właścicielkę pensjonatu uprzedziłem żartem, że przed północą będziemy już u niej. Dojechaliśmy po!

Początek podróży takiego obciachu wcale nie zapowiadał. Od startu jechać musieliśmy wolno w bardzo nasilonym w obu kierunkach ruchu TIRów. Kilka odcinków robót drogowych jeszcze bardziej obniżyło przeciętną, ale skutecznie załatwiła nas dopiero nawigacja satelitarna. Jechało się z nią nawet przyjemnie. Spokojne zapowiedzi wszelkich skrętów i wyraźnie widoczny na wyświetlaczu, żywy obraz komentowanej trasy oraz jego zgodność z tym, co w światłach drogowych widać było przed samochodem, tak dalece uśpiły czujność Pawła, że po błędnym nakazie, jaki zaserwował nam satelitarny nawigator w okolicy Kowar, w środku nocy bezkrytycznie dał się wyprowadzić na autentyczne manowce.

To jest element tekstowy. Kliknij ten element dwukrotnie, aby edytować tekst. Możesz też dowolnie zmieniać rozmiar i położenie tego elementu oraz wszelkie parametry wliczając w to tło, obramowanie i wiele innych. Elementom tekstowych możesz też ustawić animację, dzięki czemu, gdy użytkownik strony wyświetli je na ekranie, pokażą się one z wybranym efektem.

W Karlinie, w roku 2023, po przejściu co najwyżej kilkuset kroków w dowolnym kierunku, trafia się na miejsce publiczne, w którym swobodnie można zrelaksować się, odpocząć, a w wielu także skorzystać z profesjonalnych urządzeń "siłowni pod chmurką". W osobistym rankingu na pierwszym miejscu stawiam Kompleks Rekreacyjny WODNIK nad rzeką Radew, ze strzeżonym kąpieliskiem. boiskiem do siatkówki i trybunami, wyposażonym w stosowne urządzenia placem zabaw dla dzieci, budynkiem socjalnym z toaletami i natryskami, ogrodzonym polem namiotowym, wypożyczalnią kajaków z samopoziomującymi pomostami, wiatami-magazynem drewna ogniskowego z uzrojonym placem i kręgiem ogniska, dużym placem postojowym ze stanowiskami doładowania camperów oraz ...dużym nabrzeżnym głazem, upamiętniającym kajakowy spływ Radwią papieża, Jana Pawła II. Prywatna posiadłość oddziela ów Kompleks od kolejnego fragmentu rekreacyjnego przy ulicy Nadbrzeżnej, zorganizowanego pomiędzy wspomnianą posiadłością i sklepem DINO, wybudowanym w miejscu niegdysiejszej restauracji-kawiarni "Na Skarpie".

Dalsze miejsca, bez szeregowania ich kolejności, zajmują: plac przy ul. Konopnickiej z wydzielonym placem zabaw dla dzieci i kolorową fontanną upamiętniającą erupcję ropy w Karlinie, park przy ul. Szczecińskiej i Oczyszczalni Ścieków, park przy ulicy Parkowej i ścieżce spacerowej wzdłuż Parsęty z dwoma miejscami odpoczynkowymi, Skatepark, park przylegający do ulic Koszalińskiej i Moniuszki z siłownią i amfiteatrem, ścieżki rowerowe po nasypie kolei wąskotorowej oraz wzdłuż drogi 163 na odcinku Homanit-Koszalińska. Trwa budowa ścieżki rowerowej od mostu białogardzkiego do obwodnicy i nieźle byłoby, gdyby od obwodnicy pobiegła do Białogardu. Wiele osób dojeżdza do miasta powiatowego z powodów b. różnych a jazdy późną jesienią są niebezpieczne nie tylko dla rowerzystów. Dla kierowców także. Trasy spacerowe, obecnie znacznie rozwinięte prezenuję pod niniejszym adresem. Wędkarze, działkowcy oraz członkowie wielu miejscowych klubów sportowych i specjalistycznych-rekreacyjnych mają zwykle trasy własne, własne formy aktywności i wypoczynku. Świadczą o tym m.in. atrakcyjne nagrania i zdjęcia zamieszczane przez nich w Internecie. :).

pełnił tą samą funkcję, zarabiałbym co najmniej 10x więcej. Ale podobno obecne rządy, nie patrząc w przeszłość, starają się tworzyć dobre warunki tym, którzy w najbliższej przyszłości decydować będą o losach kraju. Pogląd krótkowzroczny. Potwierdzą to niegdyś i oni :).

Mieszkańcy Karlina i wychowywana przez nich młodzież mają do dyspozycji:

- duże Przedszkole, przeniesione z narożnika ulic Traugutta i Brzóski do nowego budynku przu ulicy Moniuszki

- Szkołę Podstawową z dużą salą gimnastyczną i dużym placem w obrębie narożnika ulic Traugutta i Parkowej

- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych z Internatem oraz siedzibą Karlińskiego Ośrodka Kultury przy zbiegu ulic Parkowej i Brzóski.

- Na prawach specjalnych funkcjonuje od wielu lat Wioska SOS przy ulicy Kościuszki. Zanim powstała, wśrod "tubylców" krążyły obawy, że dzieci z Wioski źle wpłyną na młodzież miejscową. Liczne dowody potwierdziły sytuację odwrotną. Oczywiście, nie zawsze bywało słodko.

Pewnego popołudnia, grupkę młodzieży z Wioski zaprosiliśmy na działkowe papierówki i wczesne porzeczki. Gdy jeden z młodzieńców w trakcie luźnej rozmowy stwierdził, że zastępcza mama dowozi ich do SP w Białogardzie, bo tam poziom nauczania jest znacznie wyższy - trochę zabolało...

Bieżące lata dwudzieste w próbach porównania z latami czterdziestymi wieku ubiegłego mają się do siebie nijak. Przeogromne różnice cieszą nawet wtedy, gdy przez dzisiejszą młodzież pozostają nierozumiane tak dalece, jak my, starzy, pozostajemy w tyle za możliwościami i wiedzą aktualnej generacji. Takie czasy. Mnie najdotkliwiej rani świadomość wciąż rozwieranych nożycach pomiędzy emeryturą i średnią płacą w przemyśle. Gdybym obecnie nadal

Komunikacja.

Wypoczynek-Rekreacja.

Młodzież.

budownictwem prywatnym, zajmującym teren pomiędzy ulicą 4 Marca i Parsętą zaliczam ów teren do najładniejszych fragmentów Karlina. Trwa rozbudowa Osiedla Biedronka. Wcześniej ładnie zabudowano narożne place ulic Koszalińskiej, Wigury, Prusa i Szymanowskiego. Nowe osiedle powstaje przy ulicy Kołobrzeskiej. W przypadku osiedli projektowanych zespołowo - wszystko jest OK. Niedosyt sprawiają tereny wyznaczone pod budownictwo prywatne, pozostawiające swobodę architektoniczną inwestorom. Indywidualne projekty sprawiają, że z bliska posesje wyglądają pięknie. Z daleka to chaos i pstrokacizna. Ale moda ma swoje własne prawa. (Zwykle nieswojo czuję się widząc np. obwieszoną złotem panią w "modnie" poszarpanych spodniach...).

Plany rozbudowy i przeobrażeń Karlina ulegały zmianom z bardzo różnych powodów. Swoistą ciekawostkę stanowi budynek, jedyny na całej długości ulicy Koszalińskiej, ustawiony do niej ukośnie. Wg obowiązującego projektu miała tamtędy przebiegać trasa szybkiego ruchu. Na szczęście ów projekt padł, mamy obwodnicę obiegającą Karlino. Budynek ustawiony ukośnie pozostał :).

Ciągle mam wrażenie, że czas upływa bardzo szybko. Nawet za bardzo, i to nie tylko w Karlinie. Prawdopodobnie to wynik osobistej zachcianki rejestrowania i opisywania zmian, które wokół siebie dostrzegam. Lawina zmian i wspomnień narasta, a czas na ich opisanie kurczy się jeszcze gwałtowniej.

A przecież wszystkiego nie dostrzegam!!

Opisanie tematu "Mieszkania" tradycyjnie muszę sprowadzić do wydarzeń - w osobistej ocenie - najważniejszych. Przez 51 lat, w warunkach kilkutysięcznego miasteczka uzbierało się tego wyjątkowo dużo. Część zmian - nie tylko dotyczących mieszkalnictwa - opisałem na podstronie "Inwestycje w MiG Karlino", reszty doświadczyłem osobiście. W roku 1972, na krótko zamieszkaliśmy w umeblowanym pokoju gościnnym POM. Później - na mocy uzgodnień pomiędzy szefami POM i ZPPiW - w mieszkaniu ZPPiW, na Osiedlu Chopina, rozbudowywnym wspólnymi siłami Miasta, ZPPiW oraz BSM. Kolejną przeprowadzkę zrealizowaliśmy również na Osiedlu Chopina do mieszkania z puli BSM, warunkowo, tj. do czasu przyznania spółdzielczego mieszkania własnościowego.

Rozbudowa wciąż trwała i trwa nadal. Zanim otrzymaliśmy własnościowe M4 przy ulicy Świerczewskiego, (obecnie Szymanowskiego), obok Osiedla Chopina powstało Osiedle Pełki i rząd bloków ZPPiW przy ulicy 4 Marca. Plac pomiędzy hotelem ZPPiW, ulicą 4 Marca, placem wyznaczonym pod prywatne budownictwo jednorodzinne i Osiedlem Kombinatu PGR, został w okresie późniejszym pięknie zabudowany blokami TBS. Po uzupełnieniach 

grudnia roku 2021 oraz ładnie zagospodarowaną działką prywatną po stronie lewej. Dostęp do parku od strony ulicy Szczecińskiej zapewnia droga dojazdowa do KWiK , od strony ulicy Waryńskiego - solidny most nad kanałem młyńskim, zastępujący kładkę okresowo zalewaną wysoką wodą.  

W roku 1972, pod ulicą Szczecińską do Parsęty przebiegał Kanał Ulgi. Okazał się zbędny, gdy poziom wody rzeki Radew, podawanej do młyna wodnego uregulowano za pomocą dwóch hydrobudów – kanału wzdłuż ulicy Szczecińskiej, zakończonego śluzą łańcuchową przy moście szczecińskim oraz progiem wodnym z przepławką dla ryb dwuśrodowiskowych, przy moście białogardzkim. Kanał Ulgi zlikwidowano m.in. przy użyciu sprzętu POM.

Po obu stronach ulicy Szczecińskiej istnieja dwie „wyspy” – po lewej, z gruzami dawnego zamku biskupiego, wyspa otoczona wodami rzek Radew i Parsęta, oraz kanału doprowadzającego wodę Radwi do młyna, zakończonego śluzą przy moście. Wyspa przez wiele lat stanowiła siedzibę PGR Karlino. Obecnie to własność prywatna, z pięknym, imponującym planem zagospodarowania. Dotychczas, po latach, tylko z planem.

Wyspa po stronie prawej, z ulicą Szczecińską i zabudową młyńską, otoczona wodami Parsęty i kanałami młyńskimi, obecnie, w roku 2023, mieści siedzibę Karlińskich Wodociągów i Kanalizacji z biologiczną oczyszczalnią ścieków uruchomioną we wrześniu 1995 r, drogę dojazdową do niej, park po prawej stronie drogi oddany do użytku 11 

Zdjęcie z roku 1976, wykonane z balkonu 4 piętra budynku BSM, stanowiącego współwłasność ZPPiW, Urzędu Miasta oraz BSM, przedstawia widok na otoczenie niegdysiejszego Sądu Królewskiego. W dniu wykonania zdjęcia, od strony ulicy Świerczewskiego (obecnie Szymanowskiego), na I piętrze mieściła się miejska Przychodnia Zdrowia. Od strony ulicy Wigury parter zajmował Oddział Rehabilitacji. Gdy w roku 1987 zamieszkałem na II piętrze, w mieszkaniu własnościowym bloku 4A, po przeciwnej stronie ulicy Świerczewskiego, przez długie lata obserwowałem walki kawek z mewami okresowo przylatyjącymi na ówczesne wysypisko śmieci, zlokalizowane poza rogatkami Karlina, pomiędzy drogami do Koszalina i Witolubia. Kawki, obsiadujące czarnym rzędem szczyt budynku, pilnowały dostępu do swoich gniazd na poddaszu, w których "pełniły dyżury" wlatując swobodnie przez ubytki dachówek. Przez ubytki, na posadzkę poddasza, lała się także deszczówka (?!). Gdy zdarzał się nalot agresywnych mew, kawki niechętnie obsiadały anteny i dachy bloków Osiedla Chopina.

Obecnie, po rewitalizacji z roku 2007, obiekt i cały przyległy teren prezentuje się pięknie, w szczególności w zestawieniu ze zlokalizowanymi po przeciwnej stronie ulicy Wigury obiektami OSP. Poddasze (z wjazdem windą) zajmuje aktywne Muzeum Ziemi Karlińskiej, piętro Policja oraz Związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty, parter - Referat Promocji i Rozwoju Gospodarczego oraz Straż Miejska.

Siedzibą władz MiG Karlino pozostaje ratusz odbudowany w roku 1912, usytuowany na centralnym placu miasta, w bezpośrednim sąsiedztwie średniowiecznego kościoła Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Michała Archanioła. Po pracach rewitalizacyjnych ratusz, kościół i ich bezpośrednie otocznie prezentują się znakomicie. Sprawność władz sprawia, że od wielu kadencji Karlino plasuje się w czołówce gmin polskich. Pod wieloma względami, wg różnych kryteriów, pod kierunkiem Burmistrza sprawującego władzę już lat 30.

Łączenie rodzin (głównie za sprawą młodzieży) doprowadziło do sytuacji, że nieliczne, mieszane grupy rodzinne, rzymsko- i greckokatolockie obchodziły Święta dwukrotnie, w terminach wynikających z ich własnych religii. Czy trwa to nadal - nie wiem. Wiedzę utraciłem w roku 1983...

Powojenne zawirowania polityczne sprawiły m.in., że w Karlinie osiadły rodziny wyznające różne rodzaje wiary. Rzec można z niewielkim błędem - społeczność Miasta i Gminy Karlino jest wielokulturowa, z dominującą wiarą rzymskokatolicką. Parafianie rzymskokatoliccy celebrują wiarę w kościele pw. św. Michała Archanioła, którego historię obszernie opisano pod adresem. 

Galeria - Święcenia, chrzest i przekazanie wozu.

Galeria - Sympatycy OSP.

Galeria - Goście honorowi, prezentacje, wystąpienia, upominki.

Galeria - Gala, odznaczenia, upominki..

W październiku 2022 minęły moje 82 urodziny. To spory kawał czasu ale nigdy wcześniej nie widziałem tak atrakcyjnie zaprojektowanej i tak pięknie wkomponowanej w otoczenie siedziby OSP. Oczywiście otoczenie ulegało ogromnym zmianom - nowa zabudowa ulic Koszalińskiej, Wigury, Prusa i Szymanowskiego  , remont budynku dawnego Sądu Królewskiego. Obecnie całość uważam po prostu za imponującą. Za stałą gotowość do niesienia pomocy w przeróżnych sytuacjach, taka siedziba, uroczystość w dniu 25-09-2009 i nowy, nowocześnie wyposażony wóz bojowy oraz uroczyste uhonorowanie należało się im bardziej, niż komukolwiek innemu. Zdęcia i galerie związane z uroczystością , publikuję z przyjemnością.

W budynku dawnego Sądu Królewskiego.

Parafia Rzymskokatolicka.

Przez okres naszego pobytu w Karlinie -  a w roku 2023 mija już lat 51 - możliwości zatrudnienia w firmach miejscowych ulegały ogromnym wahaniom. Największymi pracodawcami były Zakłady Płyt Pilśniowych i Wiórowych (maksymalnie ok. 1200 pracowników), Państwowy Ośrodek Maszynowy Oraz Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska" - po ok. 250 zatrudnionych.

W miarę zmian ustojowych i politycznych następowały redukcje i upadłości. Płyty wykupił wyjątkowy inwestor Fritz Homann. ZPPiW to obecnie Homanit, a określenia wyjątkowy użyłem ponieważ jak nik inny przed nim, aktywnie - finansowo i osobiście - uczestniczy w wielu działaniach Miasta i Gminy Karlino, czym m.in. w pełni zasłużył na tytuł Człowieka Roku 2017, nadany przez dziennikarzy Głosu Koszalińskiego. W przebudowanej firmie zatrudnia ok. 600 pracowników. Rozbudowuje ją nadal.

POM, po 3-krotej podwyżce części zamiennych przez Rosjan, obrażonych żądaniem wycofania ich wojsk z Polski. w niewielkiej części hal pozostałej po wyprzedaży, zmieniono na spółkę pracowniczą Promech. GS "SCH", po wyprzedaży piekarni, masarni, rozlewni wód gazowanych, restauracji i sklepów, przestał istnieć. Wszystkie obiekty i place są już wykorzystane, a w miejscu wyburzonej restauracji działa sklep DINO. W dwóch strefach ekonomicznych powstało kilka firm nowoczesnych, ale niewielkich i jedna duża, chińska (na ostatnim zdjęciu). 

Miejsca Pracy.

Skatepark z sąsiadującym polem do minigolfa oddano do użytkowania w roku 2006, na terenach zielonych w rejonie ulicy Kościuszki, ogrodów działkowych i Wioski Dziecięcej SOS. Zestaw urządzeń podają strony internetowe. Nieco niżej i nieco później, poniżej skateparku powstał parking dla działokowiczów (i nie tylko :)).

Do roku 2022 kilka drzew wywróciły lub połamały gwałtowne wichury. Pozostałe trzymają się nieźle. Jak długo? Pożyjemy, zobaczymy.

Skatepark rozbrzmiewa głosami młodzieży głównie w godzinach popołudniowych, wolnych od zajęć szkolnych. Dzieje się tak o każdej porze roku.

Minigolf budzi zainteresowanie sporadyczne.

Ślepa uliczka odbiegająca od ulicy Sawickiej, w części wyprzedanej pod zabudowę prywatną. Łączy się z nią ulica Jaworskiej. Karlino w tej części pięknieje niemalże z dnia na dzień, w miarę jak zmienia się zagospodarowanie działek. Teren zastrzeżony do udokumentowania wizualnego po zabudowie wolnych działek, z zastrzeżeniem - pięknieją posesje, powstaje architektoniczny chaos.

Ślepa uliczka odbiegająca od ulicy Jedności, w części wyprzedanej pod zabudowę prywatną. Karlino w tej części pięknieje niemalże z dnia na dzień, w miarę jak zmienia się zagospodarowanie działek. Teren zastrzeżony do udokumentowania wizualnego po zabudowie wolnych działek, z zastrzeżeniem - pięknieją posesje, powstaje architektoniczny chaos.

Ulica Wojska Polskiego łączy ulicę Koszalińską z ulicami Kościuszki i Traugutta. Przylegają do niej ulice Moniuszki i Pełki. Lokalizacja i połączenia z innymi ulicami, przy których funkcjonują obiekty najczęściej odwiedzane przez mieszkańców sprawiają, że ulica WP należy do grupy o największym natężeniu ruchu pieszego i samochodowego w Karlinie. Tędy duża część mieszkańców chadza i dojeżdża do Żłobka, Przedszkola, Szkół, Biblioteki, hali widowiskowej Homanit-Arena, KOKu, Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej, Stadionu, Muzeum, ulubionych sklepików prywatnych, do sobotniego targowiska, na ryby, na Policję, do znajomych w pobliskich osiedlach. I na  Cmentarz. Cdn...

Ulica Traugutta stanowi niemal w całości ciąg obiektów użyteczności publicznej. Rozpoczynając od styku z ulicą Szymanowskiego i ulicą Parkową, po stronie lewej przede wszystkim Szkoła Podstawowa z halą sportową i rozległym placem. Dalej dawne przedszkole wykorzystywane obecnie przez Bibliotekę, Związek Emerytów i Rencistów, Pomoc Społeczną, Wędkarzy. Po stronie prawej - część targowiska zabudowanego targowymi, zadaszonymi stołami. Pozostała część targowego handlu odbywa się w każdą sobotę przy i na ulicy Parkowej. Za targowiskiem Lecznica Zwierząt i Osiedle Chopina z ciągiem garaży, wewnętrznymi drogami, prywatnym handlem, placami zabaw i parkingami, punktami usługowymi. 

przechodzą pochody do obelisków, osoby odprowadzające zmarłych i wierni uczestniczący w wieczornej Drodze Krzyżowej. Obchodom świąt narodowych i lokalnych zwykle towarzyszy strażacka orkiestra dęta.

Wiele oczekiwań przyniosła modernizacja budynku dawnego Sądu Królewskiego.

Przez wiele lat, po przeniesieniu placówek służby zdrowia do innych obiektów, obserwowałem szybko postępującą jego dewastację. Zaczęło się od ubytku kilku dachówek i inwazji kawek. Kawki swobodnie wlatujące na poddasze, wychowały, prawdopodobnie w komfortowych warunkach, wiele swoich pokoleń. Bardzo chętnie obsiadały rzędem cały szczyt dachu. Spędzały tam dużo czasu, plotkując przed każdą kolejną zmianą partnera opiekującego się gniazdem. Działo się tak w czasach, gdy w Karlinie istniało wysypisko śmieci, okresowo odwiedzane przez ogromne stada mew. Mewy, poza wysypiskiem, chętnie oblatywały Karlino. Oblatując pstrzyły wszystko własnymi odchodami - dachy, ulice, samochody i ...ludzi. Na odpoczynek upatrzyły sobie budynek Sądu. Po przegonieniu kawek na anteny i dachy sąsiednich budynków, zaciekle walczyły o każde miejsce. Zwykle było ich więcej niż miejsc, więc walki i ruch trwały nieprzerwanie. Po kilkunastu minutach odlatywały i wszystko powracało do "normy".

Po zakończeniu przebudowy budynek prezentuje się okazale z każdej strony. Od strony ulicy Wigury sąsiaduje z najładniejszą (w mojej ocenie) remizą OSP, od strony ulicy Szymanowskiego - z parkingiem i blokową zabudową Białogardzkiej SM. Na przelotowym placu od strony zachodniej urządzono dwustronny parking otoczony niską zielenią i gablotami informacyjnymi. Kawkowe niegdyś poddasze zajmuje Muzeum Ziemi Karlińskiej, niżej Związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty, Policja, Straż Miejska, Referat Promocji i Rozwoju Gospodarczego UM. Na poddasze, do Muzeum, organizującego m.in. interesujące wystawy fotograficzne, wjechać można windą.

-10 stopni, sądziłem, że jest po sprawie. Nie było. Para wychowała dwójkę młodych! Wszystkie ptaki paskudziły okropnie. Aby to ograniczyć stosowałem wymienne podstawki z grubego kartonu. Gdy po odlocie młodych, rodzice podjęli na naszym balkonie kolejne amory, bezpowrotnie przepędziłem całą czwórkę.

Przedłużeniem ulicy Szymanowskiego jest ulica Parkowa z obeliskami, zakończona miejskim cmentarzem. Tędy

Spokojna jest ulicą jednokierunkową od ulicy Kościuszki, do ulicy 4 Marca. Biegnie przez osiedle mieszkaniowe byłego Kombinatu PGR, wybiega także poza ulicę Kościuszki, do zespołu garaży wykorzystywanych przez okolicznych mieszkańców. Istnieje wiele podstaw ku temu, by ulicę i osiedle uznać za spokojne. Większość mieszkań stanowi obecnie własność prywatną.

Ulica łącze ulice Kościuszki i Sawickiej, w części wyprzedanej pod zabudowę prywatną. Karlino w tej części pięknieje niemalże z dnia na dzień, w miarę jak zmienia się zagospodarowanie działek. Teren zastrzeżony do udokumentowania wizualnego po zabudowie wolnych działek.

Spichrzowa jest ulicą jednokierunkową, łączącą jednokierunkową ulicę Waryńskiego z ulicą Szczecińską. 

W narożniku obu wymienionych ulic istniał niegdyś piętrowy Karliński Ośrodek Kultury, przeniesiony do budynków Zespołu Szkół Ponadpodstawowych. Obecnie jest tam świetnie wyposażona pralnia, obsługiwana przez osoby niepełnosprawne.

Oficjalnie, wg tablicy informującej o formach finansowania, jest to "Ciąg pieszy wzdłuż Kanału Młyńskiego oraz rzeki Parsęty, wraz z małą architekturą". Zostanie zaprezentowany w menu rozwijalnym Inwestycje pod adresem https://fv-dokument.pl/na-terenie-miasta-i-gminy-karlino (w dalszej kolejności uzupełniania). Przepraszam i ...zapraszam.

Ulica na obszarze wyznaczonym pod zabudowę prywatną - do uzupełnienia po zakończeniu budów. Niedawny wygląd tego obszaru przedstawia zapis "Karlino w październiku 2010". Więcej - nie tylko o Karlinie - po użyciu przycisku "Powrót do menu".  (poniżej).

Krótka uliczka na obszarze wyznaczonym pod zabudowę prywatną - do uzupełnienia po zakończeniu budów. Niedawny wygląd tego obszaru przedstawia zapis "Karlino w październiku 2010". Więcej - nie tylko o Karlinie - po użyciu przycisku "Powrót do menu", poniżej.

W latach siedemdziesiątych, tak jak w roku 2022, ulica Okrzei po stronie ulicy Koszalińskiej stanowiła przede wszystkim gospodarcze zaplecze starych budynków mieszkalnych równoległych do Koszalińskiej. W miejscu maksymalnego oddalenia obu ulic działki podzielono, sprzedano, powstało kilka prywatnych posesji z domami mieszkalnymi. Po stronie rzeki Radew duże luki w zabudowie utrzymywały się przez długie lata. Chadzałem tamtędy ze spinningiem nad rzekę, ale tylko w najwyższych miejscach. Reszta albo pozostawała pod wodą albo była niebezpiecznie grząska. Suchy i bezpieczny był tylko brzeg do okolic dawnego kąpieliska przy

Krótka uliczka jednokierunkowa, łącząca ulicę Chrobrego z ulicą Moniuszki. Uporządkowana na przełomie lat 2010/2011 m.in. poprzez wyłożenie kostką brukową.

Wg mapy Google ulica Moniuszki jest najdłuższą ulicą Karlina. Odbiega od ulicy Wojska Polskiego, za którą wybudowano 3-piętrowy budynek Moniuszki 3 (??) a wygląd ulicy miejskiej zachowuje tylko do północnej granicy posiadłości państwa Mazurków. Dalej jest to droga polna, wykorzystywana przede wszystkim jako dojazdowa do ogrodów działkowych i - po przekroczeniu ścieżki rowerowej - leśna, łącząca się z drogą 163 w rejonie Zakładu Utylizacji i Homanitu. Sytuacja ulegnie zmianie, gdy ruszy II etap budowy osiedla Biedronka.

Ulica rzeczywiście krótka i wąska, osłonięta wysokimi murami. Łączy ulicę Okrzei z Koszalińską. Po prawej zaplecze punktu usługowego i sklepu Techniki Grzewczej, po lewej, w dużej części rozebrany pustostan. Planów zagospodarowania nie znam.

Karlino Ulica Spacerowa.

Ulica Krasickiego przebiega wśród zabudowy jednorodzinnej, wciąż rozbudowywanej pomiędzy ulicą Kościuszki i Parsętą. Łączy dwie ulice osiedla - ulicę Jaworskiej i Sawickiej. Można z niej wjechać na bezdroża w pobliże ścieżki spacerowej nad Parsętą, w okolice dawnego, zlikwidowanego "wodospadu" - przeciwpowodziowego progu wodnego. 

Udało się! Może nie do końca, ale jednak. W gąszczu ustalonych dat wykroiliśmy cztery dni na rozpoznanie trasy pociągu BIEBRZA i odwiedziny rodzinnego gniazda, do którego, na zasłużoną emeryturę powrócił z żoną nasz najmłodszy, Edmund. Zapis fragmentów trasy zawiera publikacja Pociąg BIEBRZA. Część pozostała - poniżej.

"Rodzinne Gniazdo", po zmianach zrealizowanych przez aktualnych gospodarzy, cieszy. Teraz można spędzić tam resztę życia (oby w zdrowiu trwało jak najdłużej!). Zadbana posesja sprawia miłe wrażenie. Postarały się nawet lokalne władze - ulica Żeromskiego jest wreszcie wyasfaltowana i oświetlona!

"Objazd 24-08" zawiera ważną dla mnie niespodziankę. Gdy zatrzymaliśmy się na przejeździe przez nieczynny obecnie tor kolejowy Hajnówka-Białowieża okazało się, że na bagiennym niegdyś terenie za torem, istnieją obecnie pracownicze ogrody działkowe. Pomiędzy nimi i torem istnieje droga, która za skrzyżowaniem torów warszawskiego i białowieskiego skręca w lewo. Dojechaliśmy nią do mojej niespodzianki. Pod torem warszawskim przepływa rzeka Leśna, już oczyszczona, bezwonna. Nigdy wcześniej do tego miejsca nie dotarłem, ale znam je dobrze, z wielu wcześniejszych, nawet dorosłych snów. Trudno to zrozumieć, ale sny z wędrówek pieszych i przewspaniałych lotów nad nieznanymi terenami sprawdziłem wielokrotnie. Szczegóły widziane po raz pierwszy w snach wielokrotnie odnalazłem w terenie. Do Leśnej, we śnie, dochodziłem dziwnymi drogami, najczęściej granicą toru i nieistniejących obecnie bagien. W realu pokonałem zaledwie połowę tej trasy. Z trudem powróciłem z niej do domu z uszkodzoną nogą i nartami na ramieniu...

Gdy dotarliśmy pod most, usłyszałem krótkie, podwójne gwizdnięcie. Ptaki tak nie gwiżdżą. To musiał być umowny sygnał np. "kryj się". Nie dostrzegliśmy nikogo, ale przy granicy z Białorusią spodziewać się można różności. Aby było jeszcze dziwniej, wśród nabrzeżnych kamieni dostrzegłem wielkiego, bezdomnego ślimaka. W kolorze czerwonym!! Mundek wyczytał gdzieś, że bywają toksyczne, ale bez informacji o kolorach. Takiego obrzydlistwa nigdy nie próbowałem wziąć do ręki. Gdy objadają nasze kwiaty, nadziewam je na pręt nierdzewny. "Szaszłyki" usuwam do parku...

Po nawrocie odwiedziliśmy Zalew Bachmaty w Dubiczach Cerkiewnych. Mundek bywa tam na wędkowaniu - osiąga nawet niezłe wyniki. Zalew utworzono na mizernej rzeczce Orlanka, uchodzącej do rzeki Narew, daleko od jego lokalizacji. Fajna sprawa - im mniejsza rzeczka, tym większy plus dla organizatorów. Przy okazji dowiedziałem się, że BACHMATY to nieduże ale bardzo wytrzymałe konie, używane niegdyś przez jazdę tatarską i polską.

Znad Zalewu, nieznaną wcześniej, nieco dłuższą drogą, dojechaliśmy do basenów przy leśnej osadzie TOPIŁO. Tradycyjnie dojeżdżałem najkrótszą, przez Olszynę i Łozice. Mundek pominął skręt, pojechał prosto przez Jakubowo i Piaski, do asfaltowego łącznika z drogą wykorzystywaną przeze mnie. Przed osadą zatrzymaliśmy się na krótko przy leśnym punkcie czerpania wody. Wody pozostało w nim bardzo mało...

W osadzie kolejne, znaczące zmiany. Utwardzono drewnem peron kolejki, zagospodarowano place poprzez ustawienia wiat, wytyczenie i utwardzenie ścieżek prowadzących do miejsc bezpiecznego palenia ognisk, zlikwidowano rozsypujący się, niedostępny w roku 2016 pomost na basenie odpływowym, trwa budowa nowego ujęcia wody. Baseny bardziej zarosły. Poziom wody pozostał bez zmian. W wodzie błyska naświetlony słońcem rybi drobiazg. Samotny, rozleniwiony upałem wędkarz, drzemał. Ryby nie brały.

Po ostatnim dniu bardzo krótkiego pobytu opublikowałem cd uzupełnienia - "Spacer i Objazd 25-08-2022" - klip zmontowany z fotografii obejmujących aktualną wersję ulic Stefana Żeromskiego i Mikołaja Reja, groby rodzinne, Zwierzyniec i Kruhlik.

Zwierzyniec tkwił w mojej pamięci jako przydrożny plac z wysokim parkanem, galeryjką widokową i rzeźbiarzem pracowicie strugającym z drewna kolejne egzemplarze żubrów. Teraz jest to monitorowany zespół budynków, straganów, placów parkingowych dla aut i rowerów. Oczywiście także (a może przede wszystkim) budynek z kasą i elektronicznym wejściem na teren rezerwatu poprzecinanego alejkami i sektorami wydzielonymi dla różnych gatunków zwierząt. Seniorom przysługują bilety ulgowe, ale wykupić musieliśmy normalne. Dokumenty pozostawiliśmy daleko, na parkingu w aucie a nasz osobisty wygląd nie stanowił wystarczającego dowodu :).

Drogą asfaltową, poprzez Puszczę, Janowo, Narewkę, Tarnopol dojechaliśmy do parkingu, wieży widokowej i miejsca wodowania Kruhlik. Tędy, po pokonaniu 150-metrowego, trzcinowego przepustu Mundek wypływa na szerokie wody Zalewu Siemianówka nową łodzią z 20-konnym silnikiem. Z pływania zrezygnowaliśmy - brakowało nam zdrowia, czasu i ...chęci. Przy braku konkretnego rozpoznania sprawiliśmy gospodarzom wystarczający kłopot nocując u nich, zamiast tradycyjnie - w hotelu.

Wieczór spędziliśmy na "pogaduszkach" z gospodarzami, ich synem, jego żoną oraz ich "oczkiem w głowie", córcią/wnuczką Małgosią. Przemili ludzie, i starzy i młodzi. Młodzi przekazali nam prezent - "gorące" wydanie książki "Dawna Hajnówka", w której autor Ryszard Pater, za moją oczywistą zgodą na stronie 218 zamieścił spory fragment mojej strony https://fv-dokument.pl/polska przycisk "Hajnówka".

Hajnówka 2022 - Uzupełnienie.

to swoją wędkę połamie i wyrzuci do rzeki z mostu wąskotorowego. Dał mi świetny pretekst. Akurat odwiedził mnie ktoś z dalszej rodziny - pogazowaliśmy tak ostro, że w zawodach udziału wziąć nie mogłem. Gdy pytano mnie o powód, łgałem z uśmiechem, że żal mi było sprzętu Juliana...

Teraz, w miejscu moich dawnych zejść istnieją metalowe schody, w parku urządzenia siłowni pod chmurą, plac zabaw dla dzieci i wygrodzony teren dla psów. Odnowiono i uporządkowano teren przy obelisku, odwiedzanym przez władze i mieszkańców corocznie, w każdą rocznicę wyzwolenia Karlina.

Przy wysokiej wodzie zdarza się, że ścieżka spacerowa poniżej skarpy parkowej staje się niedostępna. Nawet pływaliśmy nad nią pontonem, napędzanym silnikiem elektrycznym. Ale to stany wyjątkowe. Normalnie chadza się nią z przyjemnością, szczególnie wiosną, gdy dokuczają zimne wiatry północno-wschodnie. Na łuku przy Kanale zawsze znaleźć można miejsce zaciszne. Tam najwcześniej zakwitają fiołki :).

Park, od miejsca, w którym od ulicy Parkowej odłącza się ścieżka spacerowa biegnąca wzdłuż Kanału Młyńskiego, łagodnie pnie się pod górę osiągając najwyższy poziom po stronie Kanału i Parsęty, w miejscu styku z ogrodzeniem miejskiego cmentarza. Istnieje tam strome zejście na ścieżkę i miejską "dziką plażę".

Wędrując przez Park ze spinningiem, zwykle schodziłem wcześniej, przed ujściem Kanału do Parsęty. Zdarzało się, że poniżej ujścia spotykałem zaprzyjaźnione małżeństwo. Do dzisiaj brzmią mi w uszach słowa śp. Juliana wypowiedziane do jego żony "Patrz k..., my czeszemy rzekę od Zakrętu Żygadły i nic, a ten dopiero przylazł nad wodę i już ma rybę".

Świetny był z niego kompan. To właśnie on, gdy wygrałem kolejne zawody, zapowiedział, że jeśli wygram następne, 

Istnieje kilka powodów bezpośrednio powiązanych z dużą ilością prezentowanych zdjęć, a to nie wszystkie. Inne odnaleźć można np. w działach Inwestycje i Pory Roku.

Koszalińska to główna ulica Karlina - fragment szlaku WZ Kaliningrad-Berlin, krzyżującego się na Placu JP II ze Szlakiem Solnym. Tędy od najdawniejszych czasów chadzano do podstawowych instytucji-organów-obiektów miasta i gminy: ratusza, kościoła, policji usytuowanej niegdyś w narożniku białogardzkim (dom Napoleona!), jedynej apteki usytuowanej obok policji, do restauracji w narożniku Koszalińskiej, sklepu wędkarskiego z informacją o bieżących sukcesach, księgarni z artykułami szkolnymi, fryzjera, poczty, kina i KOKu na Szczecińskiej,

Na przełomie lutego/marca 2022 minęło 50 lat naszego pobytu w Karlinie. Pół wieku - nieźle! Zmieniło się b. dużo, głównie w zabudowie i estetyce ulicy a przede wszystkim w sposobie zagospodarowania frontowych lokali parterowych. Jak zwykle - każdy nowy najemca wprowadzał zmiany wg własnego gustu. Bryła budynku i jej usytuowanie pozostawała bz., stosownie do zaleceń wojewódzkiego konserwatora zabytków...

W systemie, w myśl którego wzdłuż większości ulic miejskich wszelką zabudowę realizowano zwykle równolegle do ulicy, frontem skierowanym ku niej, na Koszalińskiej istnieje wyjątek. Na wysokości wjazdu do marketu i osiedla Biedronka, po przeciwnej stronie ulicy wybudowano w latach bodajże osiemdziesiątych budynek mieszkalny ustawiony ukośnie do ulicy. Dlaczego?? Pytanie pozostawiam bez odpowiedzi, aby nie ułatwiać jej nowym uczestnikom konkursu wiedzy o Karlinie, realizowanego w popołudniowych przerwach 3-etapowego, powtarzalnego spływu rzekami Radew i Parsęta do Kołobrzegu. Odnaleźć ją można po szczegółowym przewertowaniu niniejszej www. Cdn...

Po usunięciu garaży i nawiezieniu ziemi, strona prawa znacząco zmieniła swój rozmiar i wygląd. Teraz jest tam miły dla oka plac zabaw, kolorowa fontanna nawiązująca do niebezpiecznej erupcji ropy w Krzywopłotach i skwer wypoczynkowy z parkingami i miejską toaletą.

Ulica Konopnickiej jest jedyną i ostatnią przed granicą gminy ulicą, odbiegającą w lewo tuż po wjeździe z Placu Jana Pawła II w ulicę Białogardzką. Przez długie lata wyglądała ...nieciekawie. Po lewej tył i zaplecze budynków ustawionych frontem do placu i ulicy Koszalińskiej, po prawej chaos blaszanych garaży, głębiej podmokły teren rozlewiskowy rzeki Radew.

jego wewnętrznym terenie rozbudował Stację Paliw. Stację przejął LOTOS a po fuzji z ORLENEM, od roku 2022 sprawa ostatecznej nazwy pozostaje otwarta.

Za ogrodzeniem zmiany następowały nie mniej intensywnie. Przez pewien czas, w nowych obiektach działalność produkcyjną prowadziła firma niemiecka.  Obiekty przejął Kospel Koszalin.

ZPPiW, które w okresie rozkwitu zatrudniały ponad 1200 pracowników, oraz pozostałe polskie zakłady podobnej branży, przejęła Grupa Homanit. Po przebudowach i zmianach profilu Grupa uczestniczy finansowo w dalszej rozbudowie miast wciąż gwarantując atrakcyjną pracę.

Prawa strona ulicy Kołobrzeskiej znacząco zmieniła swoje oblicze i ciągle zmienia je nadal. W narożniku pomiędzy ulicą Koszalińską i drogą na Witolub powstał i działa prywatny Serwis Opon, dawne obiekty GS"SCH" - Ubojnia i Zakład Przerobu oraz Piekarnia, po wyburzeniach przejęły nowe firmy. Od ich granic do leśnego pasa ostro rozbudowuje się osiedle domów rodzinnych. Za lasem, na terenach Strefy Ekonomicznej, na których przez lata uprawiano truskawki szybko rozwija się chińska firma Yinlun Setrab Poland Sp. z o.o., która wcześniej przejęła produkcyjną firmę Scanrad, działającą na sąsiedniej Strefie Ekonomicznej, przy E28. Uroczystość zawieszenia wiechy na obiekcie firmy Yinlun odbyła się 4 maja 2022 roku, z udziałem przedstawicieli Yinlun Setrab Group ze Szwecji i Niemiec.

Karlino Ulica Pełki.

W roku 1972 Ulica Kołobrzeska wyglądała ...normalnie. Jak zwykła droga dojazdowa do Kołobrzegu. Jak każda inna droga istniejąca na obrzeżach miejscowości, stanowiących element pradawnego szlaku solnego.

Miejscowości takie zwykle rozwijały się najintensywniej na skrzyżowaniach podobnych szlaków, a w przypadku Karlina, na jego placu centralnym (obecnie Plac Jana Pawła II) krzyżował się szlak solny ze szlakiem handlowym WZ (Wschód-Zachód łączący drogą E28 Berlin z Kaliningradem, zwieńczonym na terenie Karlina zachowanymi nazwami ulic: Koszalińska-Szczecińska).

Z czasów najdawniejszych pamiętam przede wszystkim narożny krzyż, zawsze pięknie zadbanej kapliczki. Nie jestem pewien, kto tak intensywnie o nią dbał - prawdopodobnie rodzina państwa Popławskich. 

Na narożniku drugim, od strony centrum miasteczka, funkcjonował Wydział Chemizacji ówczesnego POM. Dalej długo nic, nieużytki + las, później "ośla łączka"-plac do drogowej nauki jazdy.  (Ostro na niej trenowałem w roku 1978 :)). Jeszcze dalej przejazd kolejowy, teren podmokły z rachitycznym laskiem i solidnie ogrodzony teren Zakładów Płyt Pilśniowych i Wiórowych z drogą zewnętrzną dla dostawców surowca. Droga zewnętrzna obiegała teren Zakładów aż do furtki, którą panie z zakładowego laboratorium wychodziły nad Parsętę po próbki do badań bieżących. Korzystałem z niej wielokrotnie w krótkich wyprawach wędkarskich. W niewielkiej odległości od ogrodzenia rozdzielała się - oba odcinki prowadziły do atrakcyjnych fragmentów rzeki.

Obiekty po Wydziale Chemizacji kilkakrotnie zmieniały właścicieli. Narożnik Koszalińskiej i Kołobrzeskiej ścięto ogrodzeniem i chodnikową ścieżką a prywatny przedsiębiorca na  

Nazwa wewnętrznej drogi osiedlowej. Tak samo określany jest przejazd pomiędzy blokami mieszkalnymi i osiedlowym zespołem garaży. Osiedle ma świetną lokalizację. Ważne dla codzienności mieszkańców instytucje są bardzo bliskie, osiągalne dla piechurów w każdym wieku.

Mapy Google zamieszczam zawsze z lekkim żalem, że dawniej nie były tak łatwo dostępne. Kolejne aktualizacje często zaskakują ilością i zakresem zmian...

Karlino Ulica Chopina.

Uwagi - jak w siedmiu początkowych zdaniach opisu ulicy Jaworskiej.

Niby normalna kolej rzeczy, ale przyzwyczaić się było trudno do Stalinogrodu jak i niegdysiejszego np. Lechistanu. Tam przynajmniej okoliczności i powody bywały jasne. Teraz nie mam pojęcia, kogo chciały uhonorować władze Karlina ustanowieniem nazwy "Ulica Jaworskiej". Encyklopedia Popularna PWN wymienia tylko Władysławę - panią prezes międzynarodowego stowarzyszenia krytyków sztuki AICA. Internet dla nazwiska Jaworska  prezentuje 123348 rekordów, w tym Miss Polonia 1984 oraz Magdalena, k-k referatu promocji i rozwoju gospodarczego :).

Ulicę Jaworskiej utworzono na terenach przeznaczonych pod zabudowę prywatną. Tam ciągle dzieje się coś nowego. Wzdłuż ulic powstają nowe siedziby rodzinne. Każda inna. Tworzy się pstrokacizna. Większość z bliska wygląda pięknie. Z daleka - architektoniczny chaos.

Irytują mnie ciągłe zmiany nazewnictwa ulic, miast, nawet państw. Powtarza się to niemal po każdej zmianie władzy

Ulica Dworcowa odbiega od Koszalińskiej niemal prostopadle, naprzeciwko dawnej, GS-owskiej Rozlewni Piwa i Wytwórni Wód Gazowanych. Biegnie wzdłuż torów kolejowych do budynku dworcowego, częściowo odbudowanego po pożarze i dalej, do doraźnej bocznicy kolejowej, pobudowanej do odbioru ropy z ugaszonego odwiertu Krzywopłoty. Trwało to bardzo krótko. Później treny gminy Karlino i gmin sąsiednich opleciono rozłożonymi dość gęsto przewodami - pojawiły się specjalistyczne pojazdy badawcze Geofizyki Toruń. Zdołałem ustalić, że ropę pozyskiwano krótko, do czasu, gdy ciśnienie gazów było wystarczające. Ale pożar zrobił swoje. Ropę podobno mamy, ale uwięzioną w łupkach...

Coś w narożniku Dworcowej dziać się w roku 2022 zaczęło. Niegdyś był tam przystanek autobusowy. Później budynek zmieniono w salę bankietową (balowaliśmy), ale nawet wówczas zatrzymywały się tam busy dowożące podróżnych do berlińskich lotnisk.

Przystanek wraca??

Niestety - nie. Wątpliwości wyjaśnia seria zdjęć z 24-07-2022, w szczególności dość mętna treść tablicy informacyjnej obiektu.

Ulica Chrobrego obejmuje duży fragment starej zabudowy o wspólnych dla całej ulicy elementach architektonicznych. Było tak do czasu, gdy lokatorom umożliwiono wykup posesji i swobodną możliwość przebudowy. Teraz wygląd zależy przede wszystkim od gustu właściciela i zasobności jego portfela. Tak, czy owak osiedle a w szczególności przydomowe ogródki sprawiają, że osiedle pozostało miłym dla oka fragmentem miasta, do którego w ostrym tempie dołączyła prywatna zabudowa ciągnąca się od ulicy Moniuszki. 

Ulica, biorąc początek przy ulicy Moniuszki, ostro, pod kątem około 100 stopni skręca ku ulicy Kościuszki j na niej kończy swój bieg.

Ulica Parkowa ma swój początek u zbiegu ulic Szymanowskiego i Traugutta. Kończy się przy cmentarzu.

Z kilku ważnych powodów ulica pozostaje pod szczególną opieką władz Karlina i jego mieszkańców. W roku 2022, jezdnia i chodniki, oraz duży plac parkingowy na jej początku, umocnione kostką brukową, są zwykle uporządkowane i zadbane. Plac i część ulicy, w każdą sobotę zamieniane jest w intensywnie wykorzystywane targowisko. Plac przez wiele lat pozostawał zwykłym, opadającym w niewielką dolinę rumowiskiem, na które długo zwożono ziemię z budów realizowanych w innych rejonach. Obecnie wjazd na plac łączy się ze ścieżką (ulicą?) Spacerową, biegnącą wzdłuż kanału młyńskiego i Parsęty aż do przedłużenia ulicy Kościuszki. Ścieżka i ulica Kościuszki łączą się w obrębie ujęcia wody dla ogrodów pracowniczych.

Za wejściem na ścieżkę, idąc w kierunku cmentarza, po stronie lewej mijamy park z obeliskiem poświęconym "Tym, którzy oddali życie za Ojczyznę", wciąż odświeżanym kamieniem upamiętniającym 22 karlińskich gimnastyków którzy zginęli podczas I Wojny Światowej, w głębi plac z urządzeniami do ćwiczeń siłowych pod chmurką. Po prawej budynki Zespołu Szkół Ponadpodstawowych, do których z ulicy Szczecińskiej przeniesiony został Karliński  Ośrodek Kultury ze wszystkimi imprezami dla mieszkańców w każdym wieku.

Mieszkańcy, w każdą rocznicę uzyskania niepodległości przez Polskę, także przy rocznicach wyzwolenia Karlina, licznie spotykają się przy obelisku, po wcześniejszej mszy w miejscowym kościele i przemarszu z oficjelami ulicami Koszalińską i Szymanowskiego (wcześniej Świerczewskiego). Przemarsz odbywa się zawsze z towarzyszeniem miejscowej orkiestry dętej. 

W KOK, częstymi gośćmi są seniorzy. Zorganizowano im tam doskonałe przytulisko z mnóstwem różnorakich zajęć.

kwitnącymi drzewami. Przez pewien czas raził widok takiego drzewa, złamanego w połowie. Luka na długo pozostała.

W narożniku ulic Brzóski i Traugutta, oddzielony od ulicy Brzóski niegdysiejszym placem zabaw przedszkolnej dzieciarni, dzielnie trwa budynek także niegdysiejszego przedszkola i mieszkania państwa Wójcików. Obecnie (w roku 2022), mieści się w nim Miejska Biblioteka i kilka biur, m. in. Związek Emerytów i Rencistów, organizujący zawsze atrakcyjne wycieczki, nie tylko dla podopiecznych.

Dopóki w budynku istniało przedszkole i mieszkali państwo Wójcikowie, często w przedszkolnej bramce rodziców i maluchy witał ogromny, piękny i bardzo przyjazny wilczur. Pewnego popołudnia, gdy na placu przy budynku weterynarii tradycyjnie pozostawiałem samochód, zastałem żonę Zbyszka Wójcika, weterynarza ze strzykawą i wilczura leżącego na specjalnym podeście. Płacząca pani Wójcik poprosiła, abym pomógł utrzymać psa na czas zastrzyku. Pomogłem w przekonaniu, że chodzi o zastrzyk leczący. Niestety. To było usypianie...

Ksiądz Stanisław Brzóska pozostaje w pamięci narodowej jako wojskowy, naczelny kapelan województwa podlaskiego , generał, jeden z bohaterskich dowódców powstania styczniowego. Ranny trafił do niewoli jako ostatni powstaniec. Stracony 23 maja 1865 roku wyrokiem carskiego sądu polowego.

Uliczka krótka, miła dla oka, zabudowana dobrze utrzymaną "przedwojenną" zabudową, obsadzona pięknie  

ekip gaśniczych. Klienci wcześniejsi musieli odczekać do zakończenia ich działalności, wielu z usług gastronomicznych trwale zrezygnowało. Na pewien okres Skarpę opanowała młodzież ale klientela oraz - przede wszystkim - krajowe perturbacje ustrojowe i gospodarcze nie zapewniły stosownej rentowności. Wyprzedano wyposażenie, lokal zamknięto, wystawiono do sprzedaży.

Tajemnic handlowych oczywiście nie znam. W roku 2018 obiekt wyburzono łącznie z wysokimi fundamentami, wyrównującymi poziom do ulicy Koszalińskiej. Po ścięciu skarpy, na znacznie obniżonym, płaskim terenie posadowiono standardowy budynek handlowy DINO.

Analizując załączoną mapę, można poczuć się co nieco skołowanym. Od skrzyżowania z ulicą Koszalińską jest to ulica Bolesława X. Od skrzyżowania z ulicami Nadbrzeżną i Okrzei staje się ulicą Bogusława X a ciąg dalszy ulicy Bolesława odnaleźć można po przerwie, w prawej dolnej części mapy, wykorzystywanej przez dwa rodzinne gospodarstwa ogrodnicze. Gospodarstwa graniczą z rzeką Radew.

W narożniku ulic Koszalińska-Bolesława X, na słabo zadrzewionej skarpie ciągnącej się do drogi prowadzącej do podziemnych magazynów Spółdzielni Ogrodniczej, w latach siedemdziesiątych miejscowa GS, ze wsparciem firm lokalnych, wybudowała restaurację z trzema salami obsługowymi - restauracyjną, kawiarnianą, małą barową oraz wewnętrznym pomieszczeniem grillowym (bez zadaszenia). Nazwę ustalono w drodze konkursu dla mieszkańców. Z dużą przewagą głosów przyjęto nazwę NA SKARPIE. W przyjęciu inauguracyjnym i wielu późniejszych uczestniczyliśmy z przyjemnością, Indywidualnie także.

Parking przed restauracją często bywał wykorzystywany jako punkt startowy turystycznych wycieczek autokarowych. W kliku uczestniczyliśmy - zagranicznych i krajowych. Zawsze najbardziej udane bywały wyjazdy organizowane i osobiście prowadzone przez właściciela Biura Turystyczno-Handlowego MIRAŻ w Boninie. Organizowane są nadal.

Gdy w roku 1980 nastąpiła niebezpieczna, pożarowa erupcja ropy w pobliskich Krzywopłotach, restauracja z niemałym wysiłkiem przetrwała obecność międzynarodowych

Karlino Ulica Nadbrzeżna. 

Krótka ulica łącząca ulicę Koszalińską i Konopnickiej. Wjazd od strony Koszalińskiej odsłania po stronie prawej zaplecza domów ustawionych frontem do głównej ulicy i Placu JP II jednakże uwagę zwraca przede wszystkim ładnie zagospodarowany teren za ulicą Konopnickiej. Teren uprzednio przez wiele lat zastawiony blaszanymi garażami zawiera obecnie plac zabaw dla najmłodszych, wielostanowiskową, kolorową fontannę nawiązującą do wytrysku i pożaru ropy naftowej pod Karlinem oraz ozdobnie utwardzony plac wielofunkcyjny z parkingiem i sanitariatem.

Karlino Ulica 4 Marca. 

Karlino Ulica Żwirki. 

Karlino Ulica Wyzwolenia. 

Karlino Ulica Wolności. 

Karlino Ulica Wojska Polskiego. 

Karlino Ulica Wigury. 

Karlino Ulica Waryńskiego. 

Karlino Ulica Traugutta. 

Karlino Ulica Szymanowskiego. 

Karlino Ulica Walki Młodych. 

Karlino Ulica Spokojna. 

Karlino Ulica Stroma. 

Karlino Ulica Spichrzowa.

Karlino Ulica Słoneczna.

Karlino Ulica Sawickiej. 

chwilę zatrzymał się na krawędzi wschodniego, narożnego rowu i ruszył tak gwałtownie, jak jechał uprzednio. Zanim zdążyłem ochłonąć, "szybki i wściekły" zniknął...

Narastający ruch kołowy i wciąż wzrastająca ładowność oraz masa własna samochodów ciężarowych stanowiły dla Karlina znaczący problem. Pojawił się nawet projekt "obwodnicy" do którego dostosowano usytuowanie budynku Koszalińska 93A. Jako jedyny na całej długości ulicy stoi do niej ukośnie - pozostałe równolegle. Projekt, który na szczęście nie został zrealizowany, pozostawiał cały ruch drogowy na znacznej części terenu zabudowanego. Wiele starych budynków do roku 2022 po prostu nie wytrwałoby. Obwodnica zaprojektowana zgodnie ze swoją nazwą (i zrealizowana) zaczyna się i kończy w okolicach wschodnich i zachodnich rogatek Karlina, przebiega nad Radwią,  wiaduktem pokonuje tor kolejowy południe-Kołobrzeg, krzyżuje się z drogą 163, przebiega nad Parsętą i kończy na skrzyżowaniu z przedłużeniem ulicy Szczecińskiej. Na skrzyżowaniu z drogą 163, zanim zastosowano ograniczenia i ustawiono radar, zginęło kilka osób. Dziwiłem się, bo widoczność w obu kierunkach jest dobra.

Dziwiłem się tylko do czasu, gdy sam znalazłem się w sytuacji niebezpiecznej. Nie widząc nadjeżdżających, spokojnie wjechałem na skrzyżowanie. Zanim wjechałem na przeciwległy pas 112, od strony Parsęty pojawił się pędzący, płaski samochód sportowy. Aby uniknąć zderzenia, lekko odbił w prawo, zadymił hamulcami i oponami, na 

Karlino Ulica Przyjaźni. 

Karlino Ulica Prusa.

Karlino Ulica Parkowa. 

Karlino Ulica Okrzei. 

Karlino Ulica Ogrodowa. 

Ulica istnieje od niedawna tj. od czasu, gdy teren pomiędzy Parsętą i ulicą Kościuszki podzielono na działki przeznaczone do sprzedaży pod budowę domów prywatnych. Zmiany przy ulicy następują na tyle szybko, że zasadnym jest czekanie, aż sytuacja nieco ustabilizuje się. Ulica wciąż pięknieje :).

Karlino Obwodnica. 

W latach siedemdziesiątych XX wieku ulica Nadbrzeżna należała do grupy najbrzydszych ulic Karlina. Osłonięta rachitycznymi olchami, przez większą część roku pozostawała błotnista i wyboista. W sąsiedztwie dawnej Spółdzielni Ogrodniczo-Pszczelarskiej istniał basen z wodą i żurawiem, ułatwiającym zatapianie beczek z ogórkami. Dalej, aż w pobliże mostu kolejowego, istniała mizerna uprawa ziemniaków. Prace przeprowadzone w latch 2004 i 2005 zmieniły ów stan radykalnie. Powstał Kompleks Sportowo-Rekreacyjny WODNIK. Chrzest Kompleksu "zaliczył" burmistrz Waldemar Miśko, wrzucony do rzeki Radew przez mieszkańców Karlina. Poradził sobie znakomicie.

Od czasu uroczystego cięcia wstęgi i chrztu, na terenach WODNIKA dzieje się przez okrągły rok na tyle dużo, aby z czystym sumieniem sugerować podróżującym koleją zwracanie uwagi na opisywany fragment Karlina - niezależnie od pory dnia i roku.

Codziennie dostrzec można osoby spacerujące, odpoczywające na ulicznych ławkach i dzieci z opiekunami, korzystające z placu zabaw. Na przedwiośniu, z urządzeń Wodnika, ogniska i wody w Radwi od wielu lat, corocznie korzystają duże grupy morsów. Kąpielom towarzyszą biegowe imprezy na lądzie. Z największym rozmachem przebiegają coroczne obchody nocy świętojańskiej, zwykle z udziałem zespołów lokalnych, popularnych zespołów z zewnątrz oraz ekip z zagranicznych miast zaprzyjaźnionych. Obchody trwają od rana - konkurs siatkówki, spływ kajakowy, występy zespołów estradowych, próby przejazdu rowerem przez kładkę na Radwi, w nocy wianki na rzece, fajerwerki i nocna zabawa pod chmurką. To zaledwie elementy tradycyjne. Towarzyszą im nowości, w każdym roku inne. Więcej na niniejszej stronie, pod adresem https://fv-dokument.pl/imprezy-powtarzalne przyciski MSK Radew-Parsęta / Morsy / Noc Świętojańska /. W lato aktywnie dołącza kąpielisko i kajakarze.

Karlino Ulica Niepodległości. 

 Karlino Ulica Krasickiego.

Karlino Ulica Moniuszki.

Ulica Kościuszki zaczyna swój bieg u zbiegu dwóch innych - ulicy Wojska Polskiego i Traugutta.  Przebiega obok centrum imprez sportowych i publicznych HOMANIT-ARENA, miejskiego stadionu, warsztatów terapii zajęciowej (uprzednio przedszkole Kombinatu PGR), osiedla mieszkaniowego tegoż Kombinatu, osiedla domów jednorodzinnych. Są to obiekty usytuowane po jej stronie lewej. Po prawej przebiega obok domów jednorodzinnych, starej hali sportowej, wylęgarni drobiu, kilku prywatnych domów i sklepów, ładnie utrzymanej Wioski Dziecięcej SOS, skyparku i pracowniczych ogrodów działkowych. Przedłużeniem ulicy asfaltowej, przejezdną drogą biegnącą skrajem lasu i łąk oraz rozlewisk nad Parsętą, dojechać można do leśniczówki i starorzecza nazywanego lokalnie kanałem bacutilskim. Ścieżką przedłużającą drogę przejezdną dotrzeć można do mostu nad Parsętą, ale tylko po nieco skomplikowanym pokonaniu bagienka, przez które dopływają m.in. ścieki z niegdysiejszego, rozsiewającego obrzydliwą woń przedsiębiorstwa Bacutil. (Woń dawno wykasowano!).

Karlino Ulica Krótka. 

Karlino Ulica Kościuszki.

Karlino Ulica Koszalińska.

Karlino Ulica Konopnickiej. 

Karlino Ulica Kołobrzeska.

Karlino Ulica Jedności.

Karlino Ulica Jaworskiej. 

Karlino Ulica Dworcowa. 

Karlino Ulica Chrobrego. 

Park powstał niejako samorzutnie na obszarze ograniczonym dawnymi terenami Fabryki Wyrobów Cementowych (Carl Roock 1910), Tartaku oraz ulicami Koszalińską, Stromą i Moniuszki. Część obszaru zajmował poniemiecki cmentarz, zlikwidowany we wczesnych latach siedemdziesiątych. W roku 2022, w zmodernizowanym budynku Carla Roocka mieszka 6 rodzin, na pozostałych terenach Fabryki istnieje prywatny sklep meblowy (w likwidacji) oraz zmodernizowany budynek wielofunkcyjny z dwoma mieszkaniami i firmą usługowo-produkcyjną. 

Przez 50 lat teren obecnego parku ulegał znacznym zmianom kształtu i przeznaczenia. Część elementów nagrobkowych zatopiono poniżej dawnej dzikiej plaży, przy brzegu, który ostro podmywała Parsęta. Część parkowej skarpy wykorzystano pod sukcesywną rozbudowę Amfiteatru. Jej część pozostała, w każdą śnieżną, pogodną zimę rozbrzmiewa dziecięcym gwarem - stanowi namiastkę saneczkowej zjeżdżalni.

Od przedwiośnia w parku narasta ptasi gwar, gwizdy, ćwierkania, kląskania, szczygle pit-pitania, donośne, seryjne kucia dzięcioła i przede wszystkim wspaniałe koncerty zaprzyjaźnionych (?) kosów. Tych, które w upalne dni tak chętnie zbliżają się, aby skorzystać z mgły wodnej podawanej im z węża ogrodowego i od zawsze gniazdują w żywopłotach oraz zieleni otaczającej nasz budynek.

Sąsiedztwo parku i w ogóle zieleni wysokiej, w miarę upływu lat zmienia się. Obok wielu zalet, ma także bardzo poważne wady. Po upływie 28 lat stało się niebezpieczne. Pod naporem zachodnich wiatrów z parku wypadły wszystkie brzozy - rosły szybko na słabym systemie korzeniowym. Padają potężnie rozwinięte drzewa gatunków pozostałych. Skutki ich upadku na budynki sąsiadujące z parkiem przewidzieć nie jest trudno.

Zdaniem specjalistów, instalowanie fotowoltaiki na lub obok obiektów sąsiadujących z parkiem od dawna stało się bezsensowne.

Wideo: 2010 Festiwal cz. 1 / 2010 Festiwal cz. 2 / 2010 Festiwal cz. 3 / 2010 Festiwal cz. 4 / 2010 Festiwal cz. 5 / 2010 Festiwal cz. 6 / 2011-2018 Liście w Parku / Śnieżynka / 2016-2020 Alejka / Zima 2020/21 / Wiewiórcze harce / Park z Amfiteatrem /

Skatepark.  

Park przy Szczecińskiej. 

Park przy Parkowej.  

Park z Amfiteatrem.

Ulica Szczecińska łączy zachodni narożnik Placu JP II z obwodnicą, pełniącą funkcję drogi E28 przed uruchomieniem drogi ekspresowej S6. Obecnie obwodnica stanowi fragment drogi 112, w nawigacji Garmin określanej jako droga 6.

W połowie w/w. łącznika, odbiegająca w kierunku północno-zachodnim droga lokalna stanowi fragment alternatywnego dojazdu do Kołobrzegu. W Gościnie łączy się z drogą 162, w Ząbrowie z drogą 102. Chętnie z owych dróg korzystam przy dojazdach do miejscowości nadmorskich położonych po zachodniej stronie Kołobrzegu. Zapewniają przyjemniejszą i bezpieczniejszą jazdę od fatalnie sfałdowanych poboczy drogi 163. Szczecińska, w połączeniu z głównym placem miasteczka i ulicą Koszalińską, do czasu uruchomienia obwodnicy przenosiła na swoim odcinku cały ruch kołowy Wschód-Zachód. Obwodnica umożliwiła zamknięcie jej na czas kapitalnego remontu mostu nad Parsętą (Szczecińskiego - dokumentacja foto pod adresem, przycisk "Most Szczeciński").

Zmiany na Szczecińskiej następowały bardzo często. W roku 2022, z budynku, w którym na piętrze mieściły się biura GS a na dole ich sklep wielobranżowy, głównie z żelastwem, korzystają medycy. Istnieje w nim także punkt pobrań materiałów do badań laboratoryjnych (nigdy dotychczas z niego nie korzystaliśmy - powody różne).

W budynku Karlińskiego Ośrodka Kultury, przeniesionego do obiektów Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych, po przystosowaniu funkcjonuje pralnia prowadzona i zatrudniająca wyłącznie osoby niepełnosprawne.

Prywatny warsztat przezwajania i naprawy silników nie działa od zgonu jego właściciela. Siedzibę i tereny PGR nad Parsętą sprzedano osobie prywatnej wraz z dawnym spichlerzem. Plan zagospodarowania widziałem. Piękny. Realizacji na razie brak.

W lato, przy stanach średnich i niskich, fragment Radwi poniżej progu oraz nabrzeżne łąki wykorzystywane były często jako bezpieczne kąpielisko miejscowej dzieciarni i dorosłych opiekunów. Od czasu uruchomienia kąpieliska strzeżonego przy moście kolejowym (w kompleksie pn. Wodnik) zainteresowanie dzikim kąpieliskiem przy moście drogowym znacząco osłabło. Atrakcję ekstra stanowią grupy kajakarzy pokonujących próg w ramach przenoski, bądź spektakularnych spływań przepławką.

Od lat najdawniejszych na placu krzyżowały się główne szlaki handlowe. Obecnie bardziej pasuje do nich określenie - szlaki transportowe. Jednostki handlowe nadal wypełniają dużą część ruchu drogowego a ruch z każdym rokiem narastał nasilając zagrożenia dla budynków przy trasie i mieszkańców. 

Dawny Szlak Solny północ-południe to obecna droga nr 163 z wjazdem ulicą Kołobrzeską i Koszalińską oraz wyjazdem - Białogardzką. Szlak wschód-zachód, łączący Trójmiasto ze Szczecinem to uprzednio droga 112 i E28. Skutki narastającego ruchu znacząco złagodziła obwodnica Karlina. Dalsze odciążenie zapewniło oddanie do użytku drogi ekspresowej S6, której przypisano także funkcję E28.

Ulica Białogardzka łączy południowy narożnik Placu JP II z obwodnicą. Przebiega nad rzeką Radew, wzdłuż której przebiega granica rozdzielająca gminy Karlino i Białogard. Pod i poniżej mostu betonowy próg z przepławką rozdziela wodę rzeki. kierując jej część do młyna wodnego przy ulicy Szczecińskiej i jazu piętrzącego przy odpływie do Parsęty, przy moście szczecińskim.

W zimie w obrębie progu dzielącego wodę tworzą się duże, wymyślne zlodowacenia. W różnych porach roku i z różnych powodów poziom wód w rzekach Parsęta i Radew rośnie tak dalece, że na 3/4 obrzeży Karlina tworzą się jednolite, ogromne rozlewiska. Kilkakrotnie opływaliśmy je pontonami. To duża frajda. Pontonami docieramy do miejsc niedostępnych w normalnym czasie, przy średnich i niskich stanach wody. 

Karlino Ulica Szczecińska. 

Karlino Ulica Księdza Brzóski. 

Karlino Ulica Bogusława/Bolesława X. 

Karlino Ulica Białogardzka. 

Od wczesnych lat siedemdziesiątych do przełomu 2021/22 zabudowa placu uległa zmianom niewielkim. Kompleksowe zmiany modernizacyjne, w najwyższym stopniu objęły ratusz, kościół, nawierzchnie oraz parterowe lokale handlowe i usługowe. Dzierżawcy, a później właściciele lokali parterowych, zmieniali się dość często. Zmianom towarzyszyła zwykle zmiana przeznaczenia i ...witryn. Z narożnych pomieszczeń placu i ulicy Koszalińskiej trwale wyprowadziła się "Na Skarpę" GS-owska restauracja, z narożnika placu i ulicy Konopnickiej - Policja i apteka, z zachodniej ściany placu - księgarnia i sklep wędkarski, w którym zawsze dostępne bywały najświeższe wiadomości znad Parsęty i Radwi. Zdjęcia z roku 2021 pochodzą z 11 grudnia tj. z dnia (i wieczoru), w którym dokonano otwarcia nowego parku "Na Wyspie", "Za Kanałem", "Przy Młynie" - czy i która z przykładowych nazw utrwali się - pożyjemy, zobaczymy. 

Aktualny wykaz, łącznie z ulicami intensywnie rozbudowywanego w roku 2023 osiedla przy ulicy Kołobrzeskiej zawiera https://mapa.livecity.pl/ulice/Karlino,0949968,1

Karlino Plac Jana Pawła II.

Parki Karlina - Relacje.

Urząd Miasta i Gminy - Ratusz.

Ochotnicza Straż Pożarna.

Urzędy /Instytucje - Relacje.

Place-Ulice Karlina - Relacje.

kłopotów odwiedzanej rodzinie), wyruszyliśmy na kilkudniowy objazd. Po kilkunastoletniej przerwie, wszędzie napotykaliśmy ogromne, w większości pozytywne zmiany. Fragmenty dojazdu oraz pobytu w Hajnówce udostępniłem pod linkiem. Więcej, w tym opisy pod przyciskiem "Hajnówka".

Podczas pobytu w Hajnówce skontaktowałem się z siostrą. Uzgodniliśmy krótkie jej odwiedziny, domu jej córki (obie oddzielnie mieszkają w Lublinie) oraz Kraśnika i tamtejszego cmentarza, na którym spoczywa jej mąż.  Czy zdążę opracować relację - nie wiem.

Opis okresu nauki w kraśnickiej szkole średniej dostępny jest pod przyciskiem "Kraśnik".

Stwierdzenie "wszędzie napotykaliśmy ogromne zmiany" w lwiej części dotyczy Kraśnika. Niegdyś istniał Kraśnik, Kraśnik Fabryczny a jeszcze wcześniej Dąbrowa Bór. Teraz to jedna aglomeracja o nazwie Kraśnik. Koszary w których rozpoczynałem drugi etap nauki, od dawna nie istnieją, powstał rozległy zalew ze stanowiskami rekreacyjnymi i wędkarskimi. W dawnym Fabrycznym rozrósł się - jak wszędzie - cmentarz. Po uporządkowaniu grobu powróciliśmy do Lublina, z krótkim postojem przy Zalewie. Wędkarza, który był na hajnowskim weselu Kazi i Ziutka nie rozpoznałem!

łukiem ominęliśmy Wałbrzych. Oględziny i zwiedzanie Zamku rozpoczęliśmy od tarasu widokowego (relacja). W jeździe powrotnej, po krótkim postoju i zwiedzeniu skromnej Palmiarni, przejechaliśmy przez Wałbrzych obok Hotelu SUDETY, w którym nocowałem kilkakrotnie w okresie aktywności zawodowej. Z licznych publikacji internetowych wynika, że Hotel pozostaje zamknięty od 2004 roku. Prywatny nabywca zobowiązany wg polskiego prawa do płacenia podatków jak za obiekt czynny, po odmowie przyznania dotacji unijnej sądzi się w coraz wyższych instancjach. Obiektu nie likwiduje, nie sprzedaje, a należności podatkowe rosną... 

Odwiedziny po latach.

Prawdopodobnie byliśmy jeszcze zdrowi tzn. stan naszego zdrowia był "stosowny do wieku", pogoda sprzyjała więc po kilku telefonach, w tym rezerwacjach zakwaterowania (aby nie sprawiać

W autokarowej wycieczce do Zamku Książ uczestniczyli kuracjusze z sanatoriów Polanicy i Dusznik-Zdroju. 

W terenie niezabudowanym i zimowej scenerii trasa dość atrakcyjna, gorzej na terenach zabudowanych skromnie i chaotycznie.

Drogą międzynarodową E67 przejeżdżaliśmy pod słynnym wiaduktem kolejowym w Lewinie Kłodzkim, znanym także z pobytu Violetty Villas (Czesława Cieślak). Po przekroczeniu granicy w Kudowie Zdroju (Słone) około 1/3 trasy przejechaliśmy po terenach Czech. W jeździe TAM

Wideo: 2013-03-02 Polanica Zdrój- Zamek Książ-Polanica Zdrój p. Czechy. 

Do każdego odległego celu prowadzi zwykle kilka różnych tras. Najkrótsze, najszybsze, płatne, z utrudnieniami i bez. Na mapach odnaleźć można także drogi lokalne, niezalecane. Nie wiem skąd i dlaczego ugruntowało się we mnie dążenie do poznania wszystkich - także tych ostatnich. Stąd do niecodziennych przygód jest już bardzo blisko.

Wszelkie pokonane przeze mnie trasy chętnie rejestruję, od kiedy uzyskałem stosowne (bardzo skromne) możliwości. Po co ???...

Przede wszystkim dla siebie, z nadzieją, że tą samą trasę jeszcze kiedyś powtórzę i będzie to najlepsza okazja do porównania i udowodnienia zmian, jakie w międzyczasie i na trasie i wokół niej nastąpiły. A zmiany mają miejsce ZAWSZE. Wystarczą - zmiana pory dnia, pogody, pory roku, modernizacja drogi oraz wszelkie zmiany w wystroju i zabudowie na jej poboczach.

Na wszystkich trasach istnieją nudne dłużyzny. Zwykle usuwam je pozostawiając tylko miejsca charakterystyczne, pomocne w ustalaniu lokalizacji - tablice drogowe, mosty, wiadukty itp. Bywa to powodem krytyki ze strony zwolenników zachowywania ciągłości nagrań ze stosowaniem ich odtwarzania w tempie wielokrotnie przyśpieszonym. Przyśpieszeń staram się unikać - źle je znoszę, więc ROBIĘ CO LUBIĘ :)...

Trasy.

2018-01-27.

2018-02-04

2013-03-05

2013-02-25

Wideo:  Podborsko 3001 /.

Podborsko, to rozległy obszar obejmujący swoją nazwą: maleńką wieś z dużym tartakiem i składem drewna, jezioro chętnie odwiedzane przez mieszkańców okolicznych miejscowości z Białogardem i Karlinem włącznie, grzybiarskie obszary leśne i tajny, niegdyś pilnie strzeżony obiekt PODBORSKO 3001 – dawniej magazyn amunicji/broni atomowej, obecnie Muzeum Zimnej Wojny i Obiekty Zakładu Karnego Dobrowo.

Przez wieś przebiega droga 169, tuż za wsią przecina ją linia kolejowa, od Szczecinka rozchodząca się w kierunkach różnych.

Po roku 1972 tereny Podborska odwiedzałem wielokrotnie.

W tartaku kupowałem otoczaki do montażu solidnej huśtawki.

Jezioro o nazwie własnej Dobrowieckie Wielkie odwiedzałem o różnych porach roku. Także w zimie. Pod lodem zastałem dziwny twór. Na głębokości ok. 1,5 metra utrzymywała się dość zwarta warstwa wodorostów Gdy udawało się pokonać ją podlodówką, błystka opadała swobodnie na głębokość dwukrotnie większą (??). Wyniki wędkarskie słabe – tras zimowych wędrówek okoni ustalić nie zdołałem.

W marcu 1996 zastałem na lodzie śniegową, zręcznie wykonaną rzeźbę porno (??), mocno nadszarpniętą odwilżą (foto wycofane). 

Tereny leśne odwiedzaliśmy wielokrotnie w różnych konfiguracjach rodzinnych i koleżeńskich. Cel – grzyby. „Dowcipni” grzybiarze przez pewien czas twierdzili, że za czasów, gdy Rosjanie w tajnych magazynach przechowywali głowice atomowe, grzyby w nocy lekko świeciły ale zawsze były zdrowe. Teraz co grzyb, to robale.

Obiekt PODBORSKO 3001 poznałem dopiero w dniu 25-09-2017, w ramach wycieczki karlińskich emerytów. Strzępy informacji docierały do mnie wcześniej, ale puszczałem je mimo uszu. Po prostu nie mogłem uwierzyć, że politycy – ludzie podobno myślący – potrafią powierzyć losy świata wymyślonym przez człowieka maszynom/urządzeniom. Wymyślonym przez człowieka, a więc po prostu od niego głupszym. A jednak... Prace nad sztuczną inteligencją wciąż trwają! Nie trzeba być wizjonerem-pesymistą aby twierdzić, że ludzkość zniknie z chwilą, gdy wymyśli maszynę od człowieka mądrzejszą :(. ???

Podborsko - Relacje.

Trzęsacz.

przejazdu kolejowego. W jeździe TAM minąłem drogę asfaltową i drogę ładnie utwardzoną jasnym tłuczniem. W powrotnej skręciłem na tłuczeń prowadzący w kierunku hodowli pstrąga, aby wcześniej, tuż za samotnym gospodarstwem zjechać na mocno rozjeżdżoną drogę dzielącą teren na las po stronie lewej i nadrzeczne łąki po prawej.

Na końcu drogi zastałem kolejną niespodziankę. Przejeżdżany przeze mnie wielokrotnie przejazd zlikwidowano. Po obu stronach toru wykopano rowy. na ich skraju ustawiono rzędy betonowych słupków. Ślady drogi dojazdowej do mostu kolejowego zniknęły. Jej miejsce zajęły buchtowiska. Teren jest zryty tak dokładnie, że jego pokonanie to niemały problem także dla piechura.

Po obu stronach mostu szczawiu zero. W wielu miejscach rosnąć dopiero zamierza...

Po spacerze i oględzinach rzeki przed i za mostem, wracając skręciliśmy w nieznaną drogę leśną. Na prostopadłym dojeżdzie do drogi poprzecznej skręciliśmy w prawo. Dojechaliśmy do samotnej chatki i czynnego przejazdu kolejowego. Po przejeździe przez tor jechaliśmy w nieznany las tak długo, dopóki jazdę umożliwiał stan drogi. Wracając dojechaliśmy do zabudowań Stajkowa, Dalej bz...

2018-01-30 Runda Dusznickim Skibusem / 2018-10-31 Karlino-Goleniów / 2019-03-30 Darłowo-Darłówko / 2019-03-30 DW203 Koszalin-Darłowo / 2019-04-22 DW203 Koszalin-Jarosławiec-Ustka / 2019-04-22 Ustka-Słupsk-DW203 / 2019-07-14 Karlino-Kołobrzeg-Dźwirzyno-Gościno-Karlino / 2019-10-11 S6 Koszalin-Kołobrzeg Zachód / 2020-10-25 Karlino-Rościno-Szwajcaria Połczyńska-Prosino-Droga Pożarowa-D173-Połczyn Zdrój-Karlino / 2020-11-15 Siłownia D163-Droga Pożarowa-Zajączkówko-Żwirownia / 2021-06-05 Karlino-Świnoujście-Karsibór-Karlino  /  2022-12-13 Koszalin  /

W POM Karlino przepracowałem 12 lat + jeden miesiąc tj. do 31 marca 1984 roku. Po wypowiedzeniu i rozwiązaniu umowy pozostałem w Karlinie, a jest już rok 2021 (!). Do 50-lecia brakuje kilku miesięcy. Wynik okazały i stale powiększa się. 

Wstęp - Relacje.

sprawdziła się...  

Sugestię podjęcia pracy w Zakładach, na stanowisku głównego technologa przyjąłem w tej sytuacji z zadowoleniem. Zamieszkaliśmy w pokoju służbowym Zakładów i wszystko układało się lepiej niż dobrze, ale tylko do wydarzenia, które na zawsze przekreśliło nasze małżeństwo. W stanie przeogromnych emocji 16 listopada rozwiązałem umowę ze skutkiem natychmiastowym. Wyjechałem do Świebodzina.

Niestety - podczas pobytu w Jasieniu doszło do ostatecznego rozpadu małżeństwa. Aby na miarę ówczesnych możliwości złagodzić jego skutki, "załatwiłem" żonie pracę w Fabryce, na nią - jako głównego najemcę - scedowałem przydział zakładowego mieszkania powierzonego naszej rodzinie, sobie wynająłem pokój w Lubsku, u pani mieszkającej tylko z synem, pracownicy Zakładu Karnego dla kobiet w Krzywańcu. U takiej właścicielki mogłem czuć się bezpiecznie :).

Jeden ze szczecińskich wykładowców, magister, miał wiece nieprzyjemny sposób prowadzenia zajęć. Zawsze bardzo się śpieszył. Prawą ręką zapisywał ważne informacje, lewą natychmiast je ścierał. Często nie nadążałem zająć najbliższych mu stolików więc przy osłabionym wzroku, z końca sali nie miałem szans na odczytanie jego bazgrołów. Pozostawało mi dokładne wkuwanie materiału z podręcznika dla studentów autorstwa Zarankiewicza. "Szybki magister" podkreślał, że w podanym wykazie podręczników Zarankiewicz jest najlepszy.

Na zaliczenie semestralne przyjechałem ze Świebodzina. Do dobrego połączenia powrotnego miałem niewiele czasu. Trafiłem na sytuację w której po kilku oblanych studentach nikt nie kwapił się jako następny, poszeptywano, że magister na pierwszym podejściu oblewa wszystkich. No to poszedłem z przekonaniem, że Zarankiewicza zrozumiałem dobrze. Gdy magister przerwał moją odpowiedź stwierdzeniem, że opowiadam bzdury - nie wytrzymałem. Z wyraźną złością wygarnąłem - jestem w stanie udowodnić, że bardzo dokładnie powtarzam opinię polecanego przez Pana Zarankiewicza. Jego podręcznik mam na korytarzu.

Magister na długą chwilę, z otwartą gębą osłupiał. Czas uciekał więc - przekonany o prawidłowości swojej odpowiedzi przekazanej słowami Zarankiewicza a nie tego, co z takim "wysiłkiem" wymyślił zapisał i starł magister - pociągnąłem dalej.

- Panie magistrze! Skoro uważa Pan, że polecany przez Pana Zarankiewicz jest durniem, proszę wystawić mu taką ocenę, na jaką zasługuje. Z wpisem do mojego indeksu jakoś sobie poradzę, najwyżej stracę rok. Teraz śpieszę na powrotny pociąg.

Magister oprzytomniał, skołowany, z wyraźnym wahaniem i ociąganiem, wpisał ndst. Pośpieszyłem na dworzec. Z pozostałej części grupy semestr zaliczyli wszyscy. Rok straciłem. 

Pracę i pobyt w Świebodzinie wspominam z przyjemnością. Nawet zdarzenia związane z kłopotami zdrowotnymi i pobytem w szpitalu.

W pracy i w czasie wolnym spędzanym na studiach, nad jeziorami, w lesie, na zakładowych wycieczkach i rzadziej - w miejscowych lokalach, poznałem wspaniałych ludzi. Uczestniczyłem w wielu interesujących wydarzeniach. Chyba najbardziej spektakularnym był przemarsz ponad 10 km w Sztafecie 1000-Lecia od rogatek Świebodzina do Jordanowa. Maszerowaliśmy w grupie lokalnych wędkarzy, ze stosownym wyposażeniem, w wędkarskich strojach. Padło m.in. na mnie, bo do tamtejszego koła PZW zapisałem się po przeprowadzce i stąd stałem się jego członkiem o najkrótszym stażu.

W pracy trafiłem do sekcji przygotowującej normy materiałowe i zestawienia materiałów niezbędnych do realizacji zamówień na dostawę specjalistycznych urządzeń termotechnicznych, nadsyłanych praktycznie z całego świata. W sekcji panował dziwny obyczaj - do wykonania nawet małego elementu z blachy zawsze przyjmowano pełny arkusz handlowy. Zdumiony, natychmiast, poza normalnymi obowiązkami przystąpiłem do weryfikacji zestawień materiałowych urządzeń oczekujących na realizację. Po wprowadzeniu kart rozkroju powstały duże oszczędności w zużyciu drogich blach żaroodpornych. Wyniki przedstawiłem w formie projektów racjonalizatorskich. Uzyskałem znaczące wsparcie swoich dochodów i jakiś tytuł racjonalizatora produkcji, ale - jak to zwykle bywa - trochę naraziłem się autorom zweryfikowanych opracowań i ...wykonawcom, którzy wcześniej nie musieli dostosowywać się do kart rozkroju. Czy było to tylko zwykłe marnotrawstwo - nie analizowałem. 

Kierunek studiów na zgodny z wykształceniem wcześniejszym zmieniłem bez oporów. Pogłębianie wiedzy okazało się znacznie łatwiejsze od poznawania nowości. Po pierwszych zajęciach na Politechnice Poznańskiej namówiłem na rozpoczęcie studiów kilku nowych kolegów, wśród nich Włodka Sobieszkodę, kruczowłosego, mocno ogorzałego tłuściocha, wciąż wykorzystującego wszelkie okazje do tworzenia zaskakujących sytuacji. Gdy takich okazji nie miał, zawsze miał na podorędziu kawał-anegdotę doskonale pasującą do bieżących okoliczności i zawsze przedstawiał je po mistrzowsku, czyli tak, że słuchacze pokładali się ze śmiechu nawet wtedy, gdy przypominał suchara kruszącego się ze starości. Zdarzyło się, że kiedyś nieco na tym ucierpiał.

Po zajęciach skończonych w różnym czasie, wracaliśmy późnym wieczorem tym samym pociągiem, ale oddzielnie. Włodek wiedział, że do kwatery zawsze powracam skrótem, ścieżką biegnącą wzdłuż rowu z wodą. W ciemnościach czekał na mnie za rosnącą nad rowem starą, potężną wierzbą. Gdy nadszedłem, wyskoczył na mnie z "przerażającym" okrzykiem. Odruchowo wyprostowałem obie ręce tak, że pięści wylądowały na jego twarzy. Moja teczka padła na suche pobocze, Włodka "cofnęło" do wody. Trochę się zmoczył, ale miał frajdę, że mnie solidnie nastraszył. Przyjaźń przetrwała. Co się z nim stało po moim wyjeździe do Jasienia Żarskiego - nie wiem. Wertując wspomnienia świebodzińskie w kwietniu 2021, sprawdziłem FB. Znalazłem w Kempen, odległym od Świebodzina o 771 km, pod francuską granicą, Władysława Sobieszkodę ze ...Świebodzina, szczuplejszego, ale bardzo podobnego do Włodzimierza. Zapytałem go messengerem, czy i co wie o Włodzimierzu. Nie odpowiedział, więc - pozdrawiając - pytanie wycofałem. Szkoda.

Jako wędkarz a jednocześnie słonecznik z zamiłowania, dużo czasu spędzałem nad wodami. Pieszo chadzałem nad maleńkie jeziorko Trzcinno. Wystarczał półgodzinny spacer. Tam zawsze mogłem znaleźć spokój. Nad jeziorem Wilkowskim, w szczególności w okolicy plaży gminnej, zawsze było tłoczno i gwarno. Oczywiście w sezonie letnim, ale tam, z kolegą Stasiem Ostrowskim, jeździliśmy jego skuterem do pierwszego lodu. Wg obecnych teorii morsowania postępowaliśmy bardzo ryzykownie, ale o tym w opisie jeziora. Nad pięknym jeziorem Niesłysz, w ośrodku wypoczynkowym Lubuskich Zakładów Termotechnicznych ELTERMA spędzałem urlopy. Bywało gorąco. Patrz opis jeziora.

W chwilach samotności, najczęściej podczas samotnego wędkowania, powracały wspomnienia z Darłowa. Nie mogłem nad nimi zapanować. Im dłużej to trwało, tym więcej winy przypisywałem sobie. Ostatecznie, po wznowieniu kontaktów, ponownie stworzyliśmy rodzinę. W Świebodzinie, 16 stycznia 1967 roku urodził się Maciej.

Syn rósł jak na drożdżach, rozwijał się pięknie, ale nadzieja na utrwalenie rodziny za jego sprawą słabła z każdym wspomnieniem wydarzeń z Darłowa. Świadomość, że to właśnie on, niczemu nie winien stanie się najbardziej poszkodowany, zwiększała jedynie ogromny ciężar.

Gdy zbliżał się finał moich studiów, pełnych przeróżnych niespodzianek, skorzystałem z oferty Fabryki Maszyn Budowlanych w Jasieniu Żarskim. W hotelu robotniczym Fabryki, w pokoju z aneksem kuchennym, zamieszkałem 01 marca 1969 roku.

Objazd 11-04-2021 był niejako wynikiem internetowego nieporozumienia. Sprawdzając informacje o punktach widokowych w Podczelu i Bagiczu trafiłem na opis i zdjęcia 40-metrowej wieży widokowej. Gdy w przekonaniu, że informacja dotyczy Podczela, pytałem o jej lokalizację przechodniów, wszyscy wzruszali ramionami albo odsyłali mnie na Latarnię Morską w Kołobrzegu.

Po lekturze kilku internetowych stron polecam ciekawostki: 

https://twierdzakolobrzeg.pl/twierdza/bagicz-rogowo-ustronie/286-lotnisko-bagicz-bodenhagen oraz https://pl.wikipedia.org/wiki/Szlak_rowerowy_R10. 

O objeździe rowerami szlaku R10, w naszym wieku możemy co najwyżej słodko pomarzyć :(...

Wieżę widokową odnalazłem - w Malechowie... 

PS. Aktualna wersja kreatora, w opisie siatki zdjęć rozciąga je na całą szerokość strony, bez dotychczasowej swobody decydowania o ilości zdjęć w rzędzie - 6 i koniec. Siatki 7-zdjęciowe kopiuję, wklejam, wymieniam zdjęcia...

Video:  Elitarna Grupa Żelazny na ziemi w powietrzu i TVN / Jazda w ulewie / Trasa Karlino-Kukinia-Podczele-Bagicz-Podczele II-Kołobrzeg-Karlino /

Podczele na mapach Google opisane jest dwojako. Jedno, duże osiedle, określane jako Podczele, zajmowane było przez niegdyś przez rosyjską  (radziecką!) obsługę lotniska wojskowego w Bagiczu. Drugie, małe, powiązane z ośrodkiem sanatoryjnym i Ekoparkiem Wschodnim Kołobrzeg, określane jest jako Podczele II. Więcej o nim i o Ekoparku pod adresem Ekopark Wschodni.

pani wskazała adres kontaktowy na ulicy Kolejowej, pod którym przyjęto mnie na warunkach przeciętnych dla podobnych sytuacji. Zamieszkałem sam w dużym pokoju, ze staromodnym, eleganckim piecem kaflowym, opalanym - jak cała reszta jednopiętrowego budynku - przez członków rodziny przyjmującej mnie pod swój dach. Dom otoczony był dużym placem nieużytków i maleńkim ogródkiem z pojedynczymi, starymi drzewami.

Do pracy na ulicy Grunwaldzkiej, w pracowni konstrukcyjnej Wojewódzkiego Zjednoczenia Przedsiębiorstw Państwowego Przemysłu Terenowego z przyjemnością odbywałem codzienny 10-minutowy spacer. Z pracy często wracałem ulicą Dworcową. W latach sześćdziesiątych, po lewej stronie ulicy, w niewielkiej odległości od dworca PKP istniał duży sklep garmażeryjny a w nim ...wielkie kule mielonego, świeżego mięsiwa do przyrządzania tatara. Wystarczało dodanie kilku łatwo dostępnych składników i jedzenie było przepyszne. Odruchowo nabieram ochoty na takiego tatara nawet teraz, po 59 latach!

Oprzyrządowanie na potrzeby przedsiębiorstw przemysłu terenowego funkcjonujących w wielu miastach ówczesnego Województwa Koszalińskiego, konstruowaliśmy w długiej sali zastawionej po obu stronach deskami kreślarskimi, wyposażonej tylko w jeden piec kaflowy. Zima 1962/63 była zimą normalną dla tamtych terenów, czyli niezbyt ostrą ale zdarzało się, że przy piecu rozgrzanym niemalże do czerwoności, na końcu sali temperatura spadała do +10 st. C. W takich dniach szef pracowni rzucał na biurko uszankę i swoją składkę, pozostali dokładali swoje i - jak zwykle - po rum do herbaty albo krupnik do grzania musiałem maszerować ja, jako najmłodszy wiekiem i stażem. Gdy przygotowywałem coś pilnego, maszerował nasz kreślarz.

Gdy nastawały pogodne, mroźne dni zdarzało się, że szef wzywał kierownika działu kadr, pokazywał mu wskazania termometru i odsyłał nas do domów. Teraz dziwię się, że nie wydano nam grzejników elektrycznych a wygląda to tak, jakby ich w tamtym okresie jeszcze nie produkowano(??)...

Bodajże z nastaniem przedwiośnia 1963 w przedsiębiorstwach państwowych podjęto nakazane przez rząd prace nad weryfikacją norm pracy. W akcję NTU (normy technicznie uzasadnione), zaangażowano ogromne rzesze technologów, także tych, którzy w opracowaniach bieżących, na podstawie własnej rzetelnej wiedzy i doświadczenia zawsze zakładali warunki optymalne. W WZPPPT Koszalin utworzono w tym celu (i z tego powodu) nową komórkę, na początek 2-osobową - mój nowy szef i ja. Po kilku scentralizowanych szkoleniach ruszyliśmy w teren, aby w kolejnych przedsiębiorstwach organizować i szkolić miejscowych wykonawców. Wspólnie, pod naszym nadzorem nadawaliśmy pracom stosownego biegu i jechaliśmy do następnego miasta. Działania powtarzaliśmy, wracaliśmy aby je skontrolować i ewentualnie skorygować. Wszędzie prace podobne, tyle, że w odniesieniu do różnych rodzajów miejscowej produkcji.

Radykalnie zmienił się charakter mojego zakwaterowania. Wyjeżdżałem zwykle na dwa tygodnie, wracałem na dwa dni aby rozliczyć delegację i uzupełnić finanse na kolejny wyjazd. Gospodarze nieśmiało zapytali, czy w tej sytuacji zgodzę się na dokwaterowania współlokatora. Nic przeciwko temu nie miałem, więc dokwaterowali kelnera, który z pracy powracał bardzo późno. 

Pewnego dnia powrócił jak zwykle, gdy po powrocie z delegacji już spałem. Rano, z bardzo dziwnym samopoczuciem, z trudem dotarłem do pracy. Po rozliczeniu delegacji, pobraniu następnej i powrocie na kwaterę dowiedziałem się, że współlokatora, z oznakami silnego zatrucia czadem przed południem zabrało pogotowie ratunkowe. Ktoś przekombinował z ogrzewaniem piecowym, najprawdopodobniej kelner, ale to tylko przypuszczenia. Kelner po wyjściu ze szpitala kwaterę zmienił, a gospodarze przyjęli nowego współlokatora. Z nowym nie próbowałem nawiązać bliższego kontaktu, traktowałem go z rezerwą, ponieważ za jego sprawą ustały przemiłe kontakty z wychowaną przeze mnie sroką. Przepędził ją pod moją nieobecność, nieświadomie ale skutecznie. Niechęć pozostała.

Sroką zaopiekowałem się, gdy w pobliżu naszego domu, po wypadnięciu z gniazda, głośno domagała się jedzenia. Jadła niemal wszystko i to w sporych ilościach. W roku 1963, na nieużytkach zabudowanych obecnie blokami osiedlowymi, z istniejących tam płytkich zbiorników bardzo chętnie wyjadała ogromne ilości kijanek, tyle tylko, że nie wyłapywała ich sama - musiałem je wyławiać i jej podawać.

Niezależnie od tego czym ją karmiłem, zawsze wygwizdywałem tą samą sekwencję. Później, gdy nauczyła się latać i korzystała z pełnej swobody, przylatywała do otwartego okna zawsze, gdy po powrocie z pracy w "ustalony" sposób gwizdałem. Wyglądało to tak, jakby wiedziała, że mam dla niej smaczny kąsek :).

Gdy naszą komórkę powiększono do czterech osób a prace przy NTU nabrały rozmachu, z dniem 01-10-1963 podjąłem studia na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Szczecińskiej a od 01-03-1964, na wniosek Sławieńskich Zakładów Przemysłu Terenowego w Darłowie, za zgodą Zjednoczenia koszalińskiego, pojąłem w tej firmie pracę na stanowisku głównego technologa.

W skrócie telegraficznym: w JW 4420 podległej pod II Zarząd WP (kontrwywiad) przebywałem w okresie 28.10.1960-13.10.1962. W książeczce wojskowej nr 474966, wydanej 21.05.1960 r przez WKR Tczew, z datą 19.08.1961 r wpisano ukończenie Podoficerskiej Szkoły Łączności mimo, że dwa tygodnie wcześniej wywalono mnie z tej szkoły do plutonu gospodarczego, jako żołnierza który podniósł rękę na swojego wyjątkowo chamskiego dowódcę drużyny. Przy okazji odebrano mi łącznie 21 dni dodatkowych, 3-dniowych urlopów przyznanych wcześniej za bezbłędne wyniki w częstej rywalizacji pomiędzy plutonami polsko oraz anglojęzycznymi. Wyższych dowódców w większości szanuję i rozumiem. Do nich pretensji nie mam, mimo że popełnili gruby błąd zmieniając normalnego dowódcę na pospolitego durnia, któremu wszystko kończyło się na -my (dolinamy, wzgórzamy itd) a umiejętności w łączności radiowej miał dalece niższe od naszych i nikogo z nas ani niczego nauczyć nie potrafił.

 odległość 30 km. W dniu wolnym, dzielącym ostatni i pierwszy dzień pracy w obu zakładach wszystko przebiegło sprawnie, łącznie ze znalezieniem wygodnego zakwaterowania. Prawdopodobnie swoim zachowaniem i wyglądem budziłem zaufanie, bo już druga z zagadniętych starszych pań wskazała mi kontaktowy adres do kwatery sensownie odległej od nowego miejsca pracy i kilku ważnych punktów starego miasta, w tym dworca PKP. Zamieszkałem z babcią w mieszkaniu dwupokojowym, w którym pokoje rozdzielała kuchnia. Do swojego pokoju przechodziłem z niej na prawo, babcia na lewo. Po pewnym czasie, gdy odwiedzili mnie koledzy okazało się, że mieszkam u przedwojennej prostytutki. Jeden z "kolegów" odezwał się do niej na "ty" w bardzo chamskiej wypowiedzi. Wciągnąłem go do swojego pokoju, w jego własnym języku i stylu zażądałem aby łaskawie zamknął mordę i więcej nie pokazywał się w tym mieszkaniu. Babcia wobec mnie była zawsze w porządku, ale atmosfera zgęstniała.

W pracy od początku działo się trochę dziwnie. Gdy wszedłem do jednoosobowego biura głównego technologa, aby przedstawić się jako jego nowy podwładny, w odpowiedzi usłyszałem - Maliński. Dużyński-Maliński zabrzmiało trochę niezręcznie, jednak wydało mi się, że obaj w duchu uśmiechnęliśmy się. Szef wprowadził mnie do biura wieloosobowego, przedstawił kolegom. Wskazano mi biurko, zaproszono do rozgoszczenia się. Później otrzymałem pierwsze zadanie - szczegółowy proces technologiczny wałka uzębionego ze skrzyni biegów jakiegoś pojazdu. Jakiego - nie wiedziałem i początkowo wcale mnie to nie interesowało. Moim zadaniem był optymalny dobór obrabiarek, narzędzi i parametrów obróbki gwarantujących fizyczną zgodność detalu z rysunkiem sporządzonym przez konstruktora pojazdu. W procesie szczegółowym określić musiałem na rysunkach poglądowych sposób mocowania detalu, powierzchnię obrabianą, kształt ewentualnego narzędzia specjalnego oraz czas trwania operacji wynikający z przyjętych parametrów. (Z krótkiego ale konkretnego doświadczenia doskonale wiedziałem, że owe "doświadczalnie określane warunki i parametry optymalne" nie mają praktycznego zastosowania w systemie akordowym. W akordzie najczęściej realizowana jest jazda na maksa, na parametrach maksymalnych i dla maszyny i dla narzędzia, często nawet z gwałceniem zasad bezpieczeństwa!). 

W pierwszym dniu pracy kierownik sekcji podszedł do mojego biurka dwukrotnie. Przez długą chwilę obserwował moją pracę. Na pytające spojrzenie odpowiedział tylko uśmiechem i uspokajającym gestem. W drugim powtórzył to samo, ale w podejściu drugim odezwał się. Zasugerował, abym się trochę odprężył. Stwierdził, że przy tak ostrym tempie wykonam w ciągu 4 dni zadanie, które im (starym) w tempie "normalnym" zajmuje dwa tygodnie(?). Musiałem dostosować się mimo zupełnie odmiennych preferencji własnych. Chętnie "odprężam się", ale dopiero po wykonaniu zadania. Ale - jak się wejdzie między wrony...

Spokojnie, oficjalnie przepracowałem cały okres poprzedzający datę zgłoszenia się w jednostce wojskowej 4420 w Wałczu.

Zanim do tego doszło, bywało w Tczewie gorąco.

W okresie początkowym czas po pracy spędzałem zwykle w towarzystwie braci Graczyków i "Lolasa" Fabicha. Lolas - wielokrotny medalista mistrzostw Polski i późniejszy mistrz w wadze półciężkiej (1969) również pracował w ZSM. Jako tokarz. Jego własna mama była bardzo niechętna miejscowemu towarzystwu bokserskiemu, więc do wyciągania go z domu wykorzystano mnie. Mnie jego mama tolerowała na tyle, że pozwalała mu na wspólne wyjścia. W mieście dołączaliśmy do paczki, dalej zwykle bywało normalnie, wszyscy na ogół zachowywali się przyzwoicie. Pamiętali o kilkakrotnie wspominanym koledze, odsiadującym wyrok za to, że jego przeciwnik po ciosie upadł pechowo wprost na krawężnik ...i zmarł.

Napisałem "na ogół", bo starszy Graczyk miewał częste odbicia siłowe. Kiedykolwiek spotykał kogoś wyglądającego na twardziela, proponował próbę na rękę. Zwykle wygrywał, aż trafił na równego sobie, żylastego osiłka. Widziałem jak rozpoczęli próbę w restauracji, w rzędzie wysokich stołków, oddzielonych kolumnami od sali głównej. Przez długą chwilę żaden z nich nie uzyskał przewagi. W pewnym momencie Graczyk wyrwał swoją dłoń, z półobrotem, pełną parą ulokował potężną bombę na wątrobie przeciwnika i spokojnie zaczął oddalać się. Osiłek po odzyskaniu oddechu chwycił spawaną, wysoką popielniczkę na ciężkiej stalowej podstawie i ruszył z "rewanżem". Gdyby Graczyk nie zdążył uskoczyć, zginąłby z rozwalonymi plecami i przeciętym na dwie części kręgosłupem. Poważnie i to bardzo, ucierpiała tylko jedna z restauracyjnych kolumn.

Wspomniałem bodajże w opisie Gniewu, że pomoc bokserskich kolegów bywała w Tczewie bardzo przydatna. Doświadczyłem tego w klubie młodzieżowym, w którym na weekendowych potańcówkach bywali także bokserzy z tczewskiej Wisły. Bywali co najmniej w dwóch grupach - oddzielnie wagi lekkie i oddzielnie ciężkie, często nawet w oddzielnych salach. Po kolejnym tańcu do naszego stolika powrócił zakłopotany Lolas. Wydukał, że tańczył ze studentką atrakcyjną na tyle, że chcąc zyskać jej przychylność skłamał, że też jest studentem, że też uczy się angielskiego. No to studentka zwróciła się do niego w tym języku. Co powiedziała - nie wie, a co ma począć dalej - też nie, bo na szczęście taniec się skończył. Doradziłem, aby poprosił ją do tańca następnego i natychmiast przeprosił za kłamstwo tłumacząc się, że uważa ją za dziewczynę wyjątkowo atrakcyjną i dlatego skłamał aby przedstawić się jej w jak najlepszym świetle. Aby sprawdzić, jak sobie radzi zatańczyłem z obcą dziewczyną. Po tańcu - korzystając z jej zaproszenia - przysiadłem na chwilę do ich stolika. Wówczas podszedł do mnie nieznajomy chłopak z prośbą nie do odrzucenia. Zażądał abym z nim wyszedł na zewnątrz. Chciał - bardzo proszę, ruszyliśmy. Okazało się, że za nami wychodzą jeszcze trzej inni. Gdy przechodziliśmy w pobliżu naszego stolika Starszy spojrzał na mnie. Wzruszyłem ramionami, zrozumiał, natychmiast do nas dołączył. Na zewnątrz, czterem wychodzącym zapowiedział, że jestem z nim i każdy, kto tknie mnie chociażby palcem, będzie miał do czynienia z nim. Zapytał, czy chcą spróbować. Nie chcieli.

Lolas z rady skorzystał, przez wakacje byli zgraną parą.

Sytuacja i warunki pobytu w Tczewie zmieniły się radykalnie, gdy skontaktował się ze mną Henio, kompan z Hajnówki. Okazało się, że po moim wyjeździe do Gniewu, on także wyemigrował, ale samodzielnie i na południe Polski, do Nowej Huty. Dlaczego nie podjął tam pracy, konkretnie nie wyjaśnił. Poinformował tylko, że zamieszkał z kelnerką i zapewnia jej bieżącą ochronę. W moim rozumieniu, działał jako samozwańczy ochroniarz-amator(!). Dalsze utrzymywanie takiego stanu wykraczało poza skalę moich ocen. Uzgodniliśmy, że w Zakładach, w których pracuję spróbuję załatwić mu pracę w jego zawodzie. Jeżeli uda się, poszukamy wspólnej kwatery. I tak się stało.

W dniu, w którym Henio z całym swoim majątkiem mieszczącym się w niedużej walizeczce (podobnej do mojej), przyjechał do pracy w Tczewie, miałem już wstępnie uzgodnioną 2-osobową kwaterę w dzielnicy Ameryka. Do "naszego" pokoju i pozostałych pomieszczeń prowadziły oddzielne wejścia z dużego przedpokoju. Nasz połączony był z sąsiednim trwale zamkniętym(?) przejściem dwuskrzydłowym, oszklonym matowymi, chropowatymi szybami. Po rozlokowaniu drobiazgów zabrałem Henia na spotkanie z Dorotą, niedawno poznaną miłą dziewczyną, dojeżdżającą do pracy do Pruszcza Gdańskiego. Jej droga powrotna przebiegała w niewielkiej odległości od nowej kwatery, więc zaprosiłem ją na oględziny. Na miłej pogawędce czas upłynął bardzo szybko, jeszcze szybciej znikał z talerza skromny zapas ciastek. W pewnym momencie Henio zadeklarował, że wyskoczy do najbliższego sklepu po uzupełnienie. Zanim zdążyliśmy odpowiedzieć wybrał drogę na skróty - przełożył swoje długaśne nogi przez parapet nisko osadzonego okna i zniknął. Po upływie kilku minut, bez pukania wparowała do naszego pokoju rozogniona właścicielka. Lekko zakrztusiła się widząc nas dwoje grzecznie siedzących na kanapie z rozdzielającym nas talerzykiem i ostatnim na nim ciasteczkiem. Chrząknęła i podniesionym głosem rozpoczęła tyradę, że nie życzy sobie podobnych sytuacji z koleżankami, bo jej nastoletnia nadmiernie podniecona córka zamiast uczyć się, siedzi z uchem przyklejonym do dziurki od klucza. Zażądała, abyśmy natychmiast opuścili jej dom. W równie głupiej sytuacji nie znalazłem się nigdy wcześniej. Na tak niezręczną sytuację powrócił Henio. Uzgodniliśmy, że na pierwszą i jednocześnie ostatnią noc na kwaterze pozostaną tylko nasze rzeczy, my powrócimy odebrać je za dnia. Po odprowadzeniu Doroty noc spędziliśmy na dworcu. Niestety - Dorota, świetna dziewczyna, zaczęła nas unikać.

Klamoty odebraliśmy przed południem, po uzgodnieniu zakwaterowania o kilka domów dalej. Sprawczyni eksmisji próbowała nas zatrzymać zastrzegając dalszy pobyt bez wizyt towarzyskich ale grzecznie podziękowaliśmy.

Nowi gospodarze, po wysłuchaniu opowiadania o rzeczywistej przyczynie przeprowadzki, wzruszyli ramionami. Potwierdzili nasze swobody, zastrzegli jedynie ciszę w czasie, gdy udadzą się na spoczynek. Uprzedzili o planowanym wylewaniu płyty i schodów zewnętrznych. Bez jakichkolwiek oporów zgodziliśmy się wchodzić do naszego pokoju po długiej drabinie opartej o parapet. Oczywiście wchodziliśmy wyprostowani i trwało to chwilę, bo drabina była naprawdę bardzo długa. Okazało się, że drabina zagwarantowała nam ekstra niespodziankę.

Na krótko przed jej ustawieniem poznaliśmy dwie sympatyczne dziewczyny - filigranową córkę właściciela cukierni i nieco zaokrągloną ekspedientkę punktu sprzedaży słodkości. Obie tak dalece różne koleżanki, odwiedzały nas po pracy codziennie. Drabinę pokonywały dzielnie, w pozycji poziomej. Trochę przeszkadzały im torby ze słodkościami, ale cóż to był za widok! Jeszcze teraz, po ponad sześćdziesięciu latach, wspomnienie tamtych chwil i widoków rozciąga mi usta od ucha do ucha.

Mój uśmiech przygasza wspomnienie związane z cukiernią. Późno w nocy wracaliśmy z klubowej potańcówki. Mocno rozgrzani zdecydowaliśmy napić się czegoś w cukierni, bez zapalania świateł. Wystarczało nam światło uliczne docierające do wnętrza przez wielką szybę, za którą ustawiano produkty wystawowe. Ukryci w cieniu aby nie wywołać niepotrzebnego alarmu zauważyliśmy, że przed wystawą zatrzymała się starsza pani. Gdy przykleiła nos do szyby, nie wytrzymałem. Błyskawicznie utworzyłem wielką figę, taką, z której swobodnie wystaje pół kciuka, szybko poruszając nim, jednostajnym ruchem dotknąłem jej nosa po drugiej stronie szyby. Na widok gołej ręki wysuwającej się z ciemności oczy kobiety wyokrąglały. Gdy figą "dotknąłem" jej nosa, padła na chodnik. Ciężko przestraszeni, po dokładnym zamknięciu cukierni sprawdziliśmy leżącą. Odetchnęliśmy z ulgą, gdy okazało się, że oddycha. Przy naszej pomocy kobiecina wstała, ze strachem spojrzała na szybę wystawową, wskazując ją, z trudem wypowiedziała "tam... tam..." i nie znajdując stosownego określenia machnęła ręką, po czym śpiesznie przeszła na drugą stronę ulicy. Uff! Nieszczęścia udało się uniknąć...

Po upływie kilku następnych tygodni dotarło do mnie wezwanie do Wojskowej Komisji Uzupełnień. Musiałem na golasa przedefilować przed lekarzami Komisji Poborowej. Najgorzej wypadłem przed kobietą-okulistą. Faktycznie źle widziałem to, o co mnie pytała, ale najwyraźniej uznała, że oszukuję. Orzeczono kategorię A - pełnosprawny. Resztę załatwiał porozpinany i bardzo w upale spocony sierżant sztabowy. Poinformował, że Komisja prowadzi nabór do dwóch jednostek wałeckich - radiowej i czołgowej. Zapytał o wykształcenie, znajomość łączności radiowej, alfabet Morse'a. Gdy usłyszał, że mam zaświadczenie z roku 1955 z Kraśnika o ukończeniu kursu łączności radiowej, zasugerował JW 4420, podległą pod jakiś tajemniczo wypowiadany II Zarząd WP. Oczywiście nie miałem wówczas pojęcia co ów II Zarząd znaczy, ale z sugestii skorzystałem. W jakiś czas po defiladzie przed Komisją otrzymałem przesyłkę pocztową z kartą powołania określającą dzień stawienia się w Wałczu na 28 października 1960 - dzień moich dwudziestych imienin! 

Henio w Tczewie pozostał sam, ale miejsca długo tam nie grzał. Poniosło go w Polskę, trochę waletował u kolegów w akademiku aż w końcu i jego dopadła WKU. Nasze drogi rozeszły się chyba na zawsze. Po jego konflikcie z innym wspólnym kolegą utrzymujemy tylko luźny kontakt telefoniczny/elektroniczny.

Urlop poprzedzający służbę wojskową spędziłem w Hajnówce.

O historii szkoły i regionu nikt nas nie informował - dopiero podczas  uzupełnień niniejszej www wyczytałem w Internecie, że:

- przed II WŚ w koszarach stacjonował 24 Pułk Ułanów

-Technikum z internatem na terenie koszar uruchomiono w roku 1952. Przeprowadzki do Kraśnika Fabrycznego dokonano bodajże w roku 1956 (?), przy czym sale wykładowe i zajęcia warsztatowe przeniesiono na teren Fabryki, internat do 3-piętrowego budynku "koedukacyjnego", w którym na poszczególnych piętrach rozlokowano dziewczęta i chłopców z dwóch (co najmniej) szkół - ogólniaka i technikum.

- Kraśnicka Fabryka Wyrobów Metalowych oficjalnie powstała w roku 1948 na terenie przedwojennej Fabryki nr 2 Amunicji. Uruchomiono w niej - jako podstawową produkcję łożysk tocznych, ale produkcję amunicji kontynuowano nadal. Twierdzę tak, ponieważ podczas praktyk na terenie Fabryki, przez szpary w drewnianym przepierzeniu ogromnej hali, widywałem długie rzędy stojących, co najmniej 40-centymetrowych mosiężnych łusek amunicji artyleryjskiej. Wówczas było to tabu. Nie jest od dawna - Fabrykę w trakcie przekształceń własnościowych podzielono na kilka spółek zależnych w tym m.in. Zakłady Metalowe-Kraśnik Sp. z o.o. zajmujące się produkcją na rzecz obronności państwa, w której 100% udziałów sprzedano do holdingu obronnego PHZ "BUMAR" i 

Zakład Elementów Tocznych - Kraśnik Sp. z o.o. produkujący elementy toczne i łożyska igiełkowe. Spółka ta została sprzedana koncernowi Tsubaki-Hoover a trwający od lat 90-tych proces restrukturyzacji zakończył się  2 sierpnia 2013 roku zakupem większościowego pakietu akcji przez ZXY Luxembourg Inwestment S.a r.l. z siedzibą w Luksemburgu wchodzącą w skład Tri Ring Group Corporation.

- zanim doszło do aktualnych zmian własnościowych przyfabryczna szkoła kilkakrotnie zmieniała swoją przynależność do ministerstw, w tym przemysłu precyzyjnego, metalowego, maszynowego. Własny tytuł technika-technologa na świadectwie dojrzałości nr 303/71/58 otrzymałem jako absolwent Technikum Mechanicznego Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego (!).

- Stary i Fabryczny Kraśnik połączono w roku 1975 "pochłaniając" wszystkie miejscowości przy łączącej je drodze. Od roku 1975 jest to rozległy Kraśnik Lubelski - miasto powiatowe.

W bardzo skromnych warunkach, w jakich funkcjonowała moja sześcioosobowa rodzina, ulokowanie mnie tam było rozwiązaniem najkorzystniejszym. Najkorzystniejszym dla rodziny. Mnie interesowało wszystko. W roku 1954 rodzinie było już łatwiej - Roman, najstarszy brat, starszy ode mnie o lat osiem, utrzymywał się już samodzielnie. W ramach nakazu pracy, po ukończeniu Technikum w Białymstoku, pracował w Kraśnickiej Fabryce Wyrobów Metalowych. Mieszkał w hotelu robotniczym. Od niedawna, po zamążpójściu za jego szkolnego kolegę, w Kraśniku Fabrycznym mieszkała także siostra, starsza ode mnie o lat pięć. Układ rodzinny gwarantował nadzór nad moimi poczynaniami i wsparcie w ewentualnych sytuacjach krytycznych.

Rodzina postawiła mi jeden warunek: - w Kraśniku pozostanę, dopóki moje wyniki w nauce będą zadawalające przynajmniej na tyle, abym mógł korzystać ze szkolnego stypendium. Jeżeli stracę stypendium, wrócę do pracy fizycznej w Puszczy Białowieskiej.

Decyzję przyjąłem z zadowoleniem. Dzięki niej omijał mnie wykpiwany przez kolegów obowiązek częstej opieki nad młodszym o 11 lat bratem. Kpiny zdarzały się często. Mama głos miała bardzo donośny – Jej zawołanie Taaaaaaadziiiiiiiiiiik – docierało do mnie nawet podczas tumultu przy strzelaniu gola na odległym o prawie kilometr, leśnym boisku. Natychmiast robiłem zwrot i wprost z boiska zbiegałem w kierunku domu. Koledzy odprowadzali mnie głośnym - Tadzik! Mundek się zesrał!...

Znosiłem to bez szemrania – wolałem nie narażać się wciąż zapracowanemu Ojcu, który zawsze ostrzegał tylko raz. Jeżeli nie pomogło, sięgał po pas i karcił tak energicznie, że Mama, która wcześniej naskarżyła, stawała w obronie obrywającego lanie.

Motywację do solidnej nauki miałem zatem bardzo konkretną. Szybko okazało się, że wysilać się wcale nie muszę - wiedzę przyswajałem szybko i trwale, więc dużo czasu pozostawało mi na zajęcia sportowe, intensywne czytanie książek, turystykę pieszą i ...wygłupy.

Koszary obejmowały rozległy teren przy drodze dojazdowej do KFWM i Kraśnika Fabrycznego. Rozległy na tyle, że mieściło się na nim boisko piłkarskie z bieżnią, a w głębi, poza nim, kilka długich, parterowych, krytych czerwoną dachówką budynków koszarowo-szkolnych. Budynki wyglądały trochę tak, jakby ktoś połączył w szereg po kilka czterorodzinnych domków, z moich rodzinnych, oddzielonych od siebie ogródkami, „czworaków” w Hajnówce! Czyli, dla mnie, swojsko i ...pięknie.

Za budynkiem szkoły i oddzielnym budynkiem internatu, na niezbyt odległym pagórku, górował nad całością samotny budyneczek, wystrojem, głównie czerwoną dachówką, dostosowany do całej reszty. To internatowo-szkolna, co najmniej szesnastokabinowa, zbudowana z drewna latryna. Rząd kabin żeńskich oddzielony był od kabin męskich tylko ścianą ze szczelnie (?) dopasowanych desek. W czasach, gdy ani nocna porno-telewizja, ani prasowe „świerszczyki” nawet nam się nie śniły, nierzadko zdarzało się, że w wyciętych między deskami szparach spotykały się oczy płci przeciwnych.

Internatowe sypialnie mieściły po kilkanaście łóżek. Do sal z najmłodszymi uczniami dodawano zwykle co najmniej po dwóch opiekunów z klas najstarszych. Obecność uczniów dorosłych niejako automatycznie eliminowała większość młodzieżowych wygłupów. Starsi mieli stosowny posłuch, woleli mieć spokój. Chętnie z takiego spokoju korzystałem jako pożeracz książek, ale naraziłem się tym na miano egoisty. Próbowano na mnie wymóc korepetycje dla kolegów, nie pojmujących matematyki. Oczywiście, próbowałem ich udzielać, ale w wydaniu 14-latka bez pedagogicznego przygotowania trud okazał się daremny. Uwolniono mnie od takich oczekiwań, gdy uległem namowom udziału w "spektaklach teatralnych" realizowanych przez nauczyciela rysunku technicznego. Nauczyciel-Poldek najwyraźniej minął się z powołaniem. Miał ogromne zacięcie reżyserskie. Po serii prób wystawialiśmy dla okolicznych szkół sztukę "Samotny biały żagiel". Przez kilkanaście występów grałem w niej rolę robotnika portowego-rewolucjonisty Terencjusza. Pracę w zespole traktowałem jako nieco uciążliwe, ale pełne zabawnych wpadek, urozmaicenie pobytu w internacie. 

Scenariusz „sztuki” obejmował m.in. portową strzelaninę. Poldek nie ryzykował żadnych straszaków, więc wymyślił, że za kulisami ustawi obserwatora, który na widok odpowiednio uniesionej broni trzaśnie deseczką w blat. Pomysł niezły, ale prawie nigdy nie udało mu się ustawić obserwatora odpowiednio sprawnego. W szybkiej akcji strzał winien padać równolegle z uniesieniem broni, ale nie padał, więc strzelający, nie mając wyboru, wołał bach! bach! a huk-trzask wystrzału następował z opóźnieniem. Na widok miny strzelającego i takiego bach! - trzask! bach! - trzask! mieliśmy wielką ochotę tarzać się ze śmiechu, ale przed widownią cierpieć musieliśmy w milczeniu.

W 'teatrzyku" miejsca długo nie grzałem. Z dwóch powodów. Pierwszy dotyczył zdarzenia, jakie przytrafiło się bardzo lubianemu koledze (na foto), grającemu rolę marynarza z pancernika Potiomkin. Marynarz, stojąc na beczce, przemawiał do zebranego wokół tłumu. W tłumie oczywiście byłem.  W pewnym momencie marynarz miał wypowiedzieć "ziemia radziecka wam daje", wypowiedział "dam waje". Jego miny nie zapomnę nigdy. Ogromnie speszony próbował poprawić się. Bezskutecznie. Po trzecim "dam waje" nie wytrzymałem - uciekłem za kulisy, padłem na deski. Kurczowe tłumienie śmiechu jest czymś okropnym. Do widowni dotarło tylko dziwne rzężenie. Podobno uznano je za naturalny element spektaklu (?)...

Jak ostatecznie wybrnął z tej sytuacji Jerzy, nie wiem, mimo że nasza przyjaźń trwała do końca nauki. Objawiała się wprawdzie różnie. Najgorzej bywało, gdy Jerzy dopadał mnie na łóżku, przygniatał kolanami moje ręce i bezbronnego zaczynał łaskotać. Okropieństwo, doprowadzające na skraj utraty przytomności!

Udawało mu się to, dopóki w odwecie nie sprawiłem mu lania. Lania zimną wodą – inne, przy ogromnej różnicy krzepy, nie wchodziło w rachubę. Zareagował równie pięknie, jak przy dam waje. Zimna woda wyrwała go ze snu do pozycji siedzącej, a nadziany na jego głowę pusty kubeł tak skutecznie go oszołomił, że podobno zerwał się do biegu, wyrżnął kubłem (z głową w środku !) w drzwi i klapnął przed nimi na cztery litery. Dopiero wtedy zdjął kubeł.

Napisałem podobno, bo w tym czasie metodą ekspresową frunąłem na świeże powietrze. /Ta świetna metoda polegała na pokonywaniu każdego półpiętra jednym skokiem, z nachwytem poręczy w jej połowie, łagodzącym przerzut ciała ponad stopniami schodów/.

W przypadku drugim odgrywałem wyczekiwanie na spotkanie z marynarzem. Podglądany przez ukrytego za rogiem uzbrojonego tajniaka, spacerowałem w zamyśleniu. Aby owo zamyślenie oddać bardziej realistycznie, lewą rękę trzymałem w kieszeni, prawą przez chwilę masowałem czoło. Oberwało się nam za to bardzo ostro. Mnie i Poldkowi. Pani profesor ze szkoły, dla której sztukę wystawialiśmy, uznała moją interpretację za karygodną, niweczącą jej wieloletnie wymagania, aby uczniowie nie nosili łap w kieszeniach. Wg niej brakowało tylko, abym ręką ukrytą w kieszeni, zaczął się drapać. Po czym - przemilczała. Odszczeknąłem, aby kiedyś popatrzyła, gdzie trzymają ręce robotnicy wychodzący po pracy z KFWM. Gdyby ludzki wzrok mół zabijać, od 1955 roku byłbym martwy. Nie zabił, ale za to bardzo skutecznie i na zawsze wypalił moją zgodę na zabawę w teatr. Dzięki tej pani, po rozstaniu z zespołem, mogłem spokojnie skoncentrować się na nauce. Po sześćdziesięciu latach aktywności zawodowej, z ręką na sercu twierdzę, że sukcesy zawodowe i satysfakcję z codziennej pracy zawdzięczam przede wszystkim właśnie rzetelnej wiedzy wyniesionej ze szkół, utrwalonej doświadczeniami z własnej pracy fizycznej, a później pogłębionej studiami na politechnice. Brzmi to jak banalna zachęta do nauki, adresowana do młodzieży szkolnej, ale taka jest prawda. To dzięki rzetelnej wiedzy nie dawałem się później wykołować różnym zawodowym wyjadaczom, moje konstrukcje i technologie nie wymagały poprawek, na udoskonalaniu cudzych nieźle zarabiałem, a kiedykolwiek jakiś dyplomowany mistrz stwierdzał, iż prędzej na d... wyrośnie mu kaktus niż moją sugestię uda się zrealizować, własnoręczną pracą na jego obrabiarce udowadniałem, że czasem mylą się także mistrzowie. 

Dygresja.

Wiedza zawodowa zawsze dawała mi nie tylko satysfakcję z wykonywanej pracy, ale także cenniejszy od wynagrodzenia pieniężnego szacunek przełożonych, podwładnych i uczniów. Niestety, nie uchroniła przed kłopotami.  zamiast w spokoju korzystać z wypracowanej przez 50 lat emerytury, musiałem prowadzić nierówną walkę z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Ów Goliat w roku 1999 wprowadził mnie w błąd, a w roku 2004 zmienił własną interpretację przepisu prawa, zażądał około 100 tys. zł i zablokował rozwój mojej firmy.

Teraz każdemu, z uporem maniaka powtarzam – w przypadku wątpliwości wynikających z nieprecyzyjnego przepisu prawa, ZAWSZE żądaj interpretacji na piśmie od instytucji, wobec której przepis określa Twoje zobowiązania. NA PIŚMIE !! Polskie sądy, z Sądem Najwyższym włącznie, na ocenę dowodów pośrednich nie tracą czasu nawet wtedy, gdy są one liczne i oczywiste. SN roszczenie ZUS uznał, znaczną część spłaciłem do czasu, gdy ktoś w polskim rządzie, widząc wyraźny błąd interpretacyjny, podobne długi umorzył. (Umorzył bez zwrotu części spłaconej!). 

W niewielkiej odległości od budynków szkolnych, pod chmurką istniało kilka urządzeń gimnastycznych. Z wielkim zafascynowaniem oglądałem ćwiczenia na drążku, gdy demonstrował je Kim-In-Sik, Koreańczyk. Nikt w szkole nie był mu w stanie dorównać. Moje umiejętności nabyte w 4-letnim okresie nauki ograniczyły się do wymyku przodem, wymyku tyłem, zwisie na złożonej ręce i w miarę przyzwoitym zeskoku. W pierwszym biegu na 1000 metrów po sfatygowanej bieżni otaczającej boisko, spuchłem na ostatniej prostej. Dobiegłem ostatni. Ów wstyd zatarłem wygrywając większość biegów przełajowych. Czyżby pomagały puszczańskie nawyki?

Poza granicami koszarowej zabudowy, w zimie, na sporej górce ćwiczyliśmy zjazdowe kristianie. Najlepszy był zawsze Leszek Niedzielski z Kraśnika, mnie zjazdowe skręty ciągle nie wychodziły - pozostałem aktywnym do późnych lat "narciarzem spacerowym". Okolice Karlina, Wartkowa, Dargocic i Podborska objeździłem z własnymi synami, okolice Solca-Zdroju z Ireną a obrzeża Puszczy Białowieskiej - samodzielnie.

Po przeprowadzce Technikum do Kraśnika Fabrycznego zajęcia lekcyjne i warsztatowe odbywały się na terenie KFWM, a internat przeniesiono do międzyszkolnego internatu  "koedukacyjnego", zlokalizowanego naprzeciwko hotelu robotniczego Fabryki. W internacie mieszkała przede wszystkim młodzież z okolic Kraśnika. Odstawaliśmy od reszty tylko my dwaj – ja z dalekiej Hajnówki i Jerzy, z jeszcze dalszego Mrągowa. Koledzy, w każdą prawie niedzielę bywali w domu, albo rodziny odwiedzały ich w internacie. W obu przypadkach ich szafki zapełniały się domowymi smakołykami. Owoce, ciasta, przepięknie pachnące wędzonki i swojskie wyroby wędliniarskie wywoływały u nas trudne do ukrycia, czasami wręcz głośne przełykanie śliny. Ponieważ prośby nie były ani przyjemne ani skuteczne, potrzebny był dobry pomysł. Wymyśliliśmy bardzo dobry - "Spotkania w 306".

Spotkania obejmowały opowiadania wakacyjne, relacje z rajdów pieszych, udostępnianie zdobywanych na zewnątrz internatu ciekawych książek, prezentacja najnowszych dowcipów oraz pokaźny wachlarzyk kabaretowych wygłupów. Były dostępne wyłącznie dla mieszkańców internatu skłonnych dzielić się swoimi kulinariami z własnej, nieprzymuszonej woli. Dużym powodzeniem cieszył się skecz, jeden z pośród wielu, w którym „dziewczę” z ręcznikowym turbanem na głowie, odziane tylko w spódnicę, imitując przemywanie się morską wodą, głośnym i regularnym

...szszszszuuuuuuuu ...szszszszuuuuuuuu

naśladowało szum łamiących się fal, a narrator nawijał zwykle, ale nie zawsze jednakowo: Jak naucza nasz historyk, prof. Kiszka, Polska, w roku 1920 odzyskała dostęp do morza. Z tej to okazji, wielki wieszcz Ziemi Lubelskiej Bonifacy... (tu padało nazwisko kogoś z widowni) spłodził słynny, tłumaczony na wszystkie języki świata czterowiersz:  

Morze, nasze może

Kąpie się w Tobie dziewczę hoże

Nogi ma, jak dwa słupy

Woda jej sięga do samej ... i tu narrator unosił spódnicę "dziewczęcia".

Bywało, że widownia, na widok malowidła i napisu na pośladkach "dziewczęcia", spadała z łóżek i stołków. (Malowidło i napis, za każdym razem były inne).

Błazenady ułatwiały przetrwanie roku szkolnego. Tylko. Aby zapewnić sobie możliwość nauki w roku następnym, podczas każdych wakacji pracowałem w głębi puszczy, ale o tym pod przyciskiem Białowieża.  W połączeniu ze stypendium udawało się bardzo skromnie przeżyć.

W "nowym" internacie mieszkaliśmy w pokojach 5-osobowych, na trzecim piętrze, z ciągle zadymionymi sanitariatami. Niestety – paliliśmy papierosy, a umiejętność zaciągania się dymem i wypuszczania go nosem, ustami a także – w trochę bolesnym dowcipie – uszami, wg ówczesnej mody podobno dodawała nam splendoru. „Umiejętność” taką posiadłem w wieku około dziesięciu lat a pozbyłem się jej dopiero w roku 1997, kiedy szczecińscy kardiochirurdzy pocięli mnie jak prosiaka – obie nogi od kostek do kolan i mostek na całej długości. Zrobili, co było konieczne, pozszywali, mostek powiązali drutami widocznymi na każdym rentgenowskim zdjęciu i jest OK. Teraz przy każdej okazji twierdzę, że każdy palacz ma w swoim życiu dzień, w którym bez oporów może skutecznie porzucić nałóg, ale nie każdy do tego dnia dożyje.

Spośród wychowawców, sprawujących nad nami pieczę, najlepiej zapamiętałem Pana Totę, Mamcię, której nazwiska nie pamiętam i ...Kierownika.

Panu Tocie robiliśmy przeróżne kawały, czasami nawet bardzo wredne. Po każdym zawsze nazywał nas durniami i – niestety – zawsze miał rację. Teraz, 65 lata za późno, przepraszającym gestem walę się w piersi aż dudni.

Mamcia traktowała nas ostro tylko wtedy, kiedy bywało to konieczne. Poza tym, najwyraźniej lubiła młodzież i swoją pracę. Świństw nie robiliśmy jej żadnych i zawsze, kiedy leżało to w naszej mocy, nie pozwalaliśmy, aby robił je ktokolwiek inny.

Kierownik - wysoki, budzący respekt, groźny, ale sprawiedliwy wychowawca o kruczej czuprynie, smagłej cerze i przenikliwym spojrzeniu, był człowiekiem raczej bardzo opanowanym, ale także i on, gdy wygłup wykraczał zbyt daleko poza dopuszczalne granice, potrafił – uciskając do ostrego bólu ramię delikwenta – wysyczeć mu wprost do ucha - ...synuniu, bo jak cie p...., to cie cholera wezmie. Syczał to z charakterystycznym, wschodnim akcentem, akcentując każdą głoskę z osobna.

Stosownie do obowiązującego wówczas regulaminu, mieszkańcy internatu mieli obowiązek szanować jego mienie i zachowywać w nim wzorowy porządek o każdej porze dnia i nocy. Raz w tygodniu odświeżaliśmy swoje szafki i całą salę na mokro, wg stałego schematu – opróżnienie szafek, przetarcie ich wnętrza, ułożenie na powrót wyjętych uprzednio rzeczy osobistych, później ogólne sprzątanie sali, przy szeroko otwartym oknie.

Aby dotrzeć do wszystkich zakamarków sali zastawionej pięcioma łóżkami, zaczynaliśmy od przesunięcia łóżka środkowego pod drzwi. Łóżko spod okna i ściany lewej przesuwaliśmy do łóżka pod ścianą prawą, zmywaliśmy odsłoniętą podłogę, zsunięte pod prawą ścianą łóżka przesuwaliśmy pod ścianę lewą, zmywaliśmy kolejny fragment podłogi i łóżka boczne wracały na swoje miejsca. Wtedy łóżko środkowe wracało na własne miejsce pod oknem, a przesuwanie łóżek bocznych i zmywanie podłogi przy drzwiach odbywało się podobnie, jak pod oknem. 

Łóżko pod oknem, przy ścianie prawej, zajmował Bogdzio. Sympatyczny, stale blady chłopak, z bujną czarną czupryną.

Bogdzio miał nieco nietypową budowę i jakieś kłopoty ze zdrowiem. Miał bardzo długie ręce – jego dłonie prawie sięgały kolan, a w zajęciach wf nie brał udziału, bo podobno lekarze stwierdzili, że ma powiększone serce. Sam nam to powiedział, więc tylko czasami, dla uściślenia, o którym Bogdanie mowa, określaliśmy go jako Bogdzio - „Byce Serce”.

Podczas któregoś sprzątania, gdy łóżko Bogdzia trafiło na stałe miejsce pod ścianą, on sam przysiadł na parapecie i czekał, aż łóżko środkowe przesuniemy spod drzwi pod okno. Przesunęliśmy je bardzo energicznie, z przekonaniem, że Bogdzio, we właściwym momencie uniesie nogi. Zamiast unieść, wystawił je, żeby wyhamować łóżko - i ...znikł!!! Z okna na trzecim piętrze!

Zamarliśmy z przerażenia. Przez bardzo, bardzo długą chwilę, ze wstrzymanym oddechem, nie mogliśmy się poruszyć. Wyobraźnia podsuwała nam widoki tak okropne, że nikt nie próbował podejść do okna i spojrzeć w dół. Ale jak długo można wstrzymywać oddech?

Gdy szok minął, do okna doskoczyliśmy wszyscy naraz. Na dole nie było nikogo!! 

Przez kolejną bardzo długą chwilą, ze zdumieniem i niedowierzaniem popatrywaliśmy po sobie. Z odrętwienia wyrwał nas dopiero widok otwieranych drzwi. Klnąc głośno własną głupotę oraz jakieś badyle, które podrapały go na dole – wszedł przez nie zasapany Bogdzio. Dopadliśmy go niebotycznie uradowani.

Z radości próbowaliśmy go nawet obcałowywać, a kiedy zaczęliśmy go obmacywać i sprawdzać, co go boli i czy wszystko ma na starym miejscu, wkurzył się, kazał nam sp.... i uwalił się na swoje łoże.      

Wtedy powrócił niepokój. W obawie, że Bogdzio po takim upadku może się nam rozsypać, obserwowaliśmy go bardzo starannie i długo. Kiedy usnął, wsłuchiwaliśmy się w jego oddech. Budziliśmy, gdy zachrapał, aż przy kolejnym budzeniu zerwał się z łóżka i budzącego poczęstował kopniakiem. Wtedy z ogromną ulgą uznaliśmy, że nasz Bogdzio wrócił do nas naprawdę. Mieliśmy szczęście na miarę cudu!

"Spotkania w 306" i wakacyjne zarobki pokrywały tylko niewielką część kosztów nauki. Wciąż bardzo ważnym było szkolne stypendium, zależne od sytuacji materialnej ucznia i jego wyników w nauce. Otrzymywałem je przez wszystkie lata. Zagrożenie nadeszło z najmniej spodziewanej strony - język polski.

Nauczanie języka polskiego prowadziła Pani Profesor, na ogół sympatyczna, ale nie zawsze.

Pani Profesor lubiła opowiadać dowcipy. Śmiała się przy tym bardzo serdecznie, z nią cała klasa. Cała, z wyjątkiem mnie. W większości były to dowcipy znacznie wcześniej wystawione przez nas w internacie jako skecze, starałem się więc jak najdyskretniej wykorzystać czas na coś innego. Taka „dyskrecja” to podstawowy uczniowski błąd. Taki sam, jak przekonanie, że można niepostrzeżenie korzystać ze ściąg. Zrozumiałem to wiele lat później, gdy sam dorabiałem wykładając przedmioty zawodowe w szkole średniej i zawodowej. Wykładowca widzi wszystko. Widziała moje reakcje również Pani Profesor i wcale się teraz nie dziwię niechęci, z jaką mnie traktowała. Reszty dopełnił „Szczygieł”, mój bardzo dobry, o rok młodszy kompan z Hajnówki – chłopak, który śmiał się w przeraźliwie okropny, rycząco-beczący sposób. Kiedy bywaliśmy w kinie i Szczygieł zaczynał się śmiać, wszyscy z rzędów przed nami odwracali się ku nam. My odwracaliśmy się również i warto było popatrzeć na miny tych, którzy siedzieli za nami :).

Szczygieł dołączył do Kraśnika w dwa lata po moim wyjeździe. Kiedy po dowcipie Pani Profesor zaczynał się śmiać, wszyscy gapili się tylko na niego. Tego już było za wiele. Szczygieł zrezygnował z Technikum już w trakcie pierwszego roku, a Pani Profesor oznajmiła wobec mojej klasy, że uczniów z Hajnówki nie cierpi. Miałem na to coraz więcej dowodów. Ilość dwój z języka rosła u mnie bardzo szybko, zagrożenie utraty stypendium narastało błyskawicznie. Do pewnego momentu ratowały mnie prace pisemne, ale w odpowiedziach ustnych wystarczyło minimalne potknięcie – zmiana słowa w obowiązkowo wykutym na pamięć fragmencie albo nawet niewłaściwy akcent w wymowie, bym usłyszał – siadaj, dwója. Pewnego dnia nie zdzierżyłem. Po mojej kolejnej dwói za akcent typu muzýka zamiast múzyka, odpowiadał krajan Pani Profesor, uczeń z tej samej, co Ona miejscowości. Poprawiła go sześciokrotnie w znacznie grubszych błędach i z wyraźnie niezadowoloną miną wstawiła mu tróję. Zapytałem, dlaczego tak różnie nas traktuje. Odpowiedzi wolę nie powtarzać. Swojej też. W połowie lekcji zebrałem swoje zabawki, opuściłem salę... Przez długą chwilę pętałem się po korytarzu, jak Jaś z anegdoty „Gdzie sens, gdzie logika”, wyrzucony z klasy po tym, jak zepsuł w niej powietrze. Paniczne myśli kołatały w głowie – CO DALEJ??!

Wiedząc, że w Kraśniku nie mam już szans, poprosiłem w sekretariacie o informator szkół średnich. Sekretarka pozwoliła przysiąść przy otwartych drzwiach w wolnej salce naprzeciwko gabinetu Dyrektora. Gdy spisywałem namiary do pokrewnej szkoły w Elblągu, nadszedł Dyrektor. Zażądał wyjaśnień, wysłuchał z nieprzeniknionym wyrazem twarzy, obiecał pomoc pod warunkiem, że podczas najbliższej lekcji przeproszę Panią Profesor. Nakazał wracać do klasy po najbliższej przerwie.

Przeprosiny zostały przyjęte. Z cienką, ale pozytywną oceną i zachowanym stypendium dociągnąłem do matury.

Po egzaminach pisemnych, na pierwszy dzień ustnego z „polaka”, zapowiedziano przyjazd jakiejś komisji z zewnątrz, z kuratorium albo ministerstwa. Zgodnie z pozycją w dzienniku, miałem podchodzić do egzaminu w pierwszej grupie. Po południu miałem startować w biegu na 1000 metrów. Ponieważ do chwili rozpoczęcia egzaminu żadna komisja nie dojechała, Dyrektor zarządził, aby w pierwszej kolejności przeegzaminować poza kolejnością uczniów najsłabszych. Mnie i kolegę powiadomił, że mamy czekać cierpliwie, być może do dnia następnego. Czekaliśmy. Późnym popołudniem kolegę wezwano, mnie nakazano cierpliwość do jutra.

W chwili, gdy zbierałem się do wyjścia, z sali egzaminacyjnej wyszedł Dyrektor. Zajrzał na chwilę do swojego gabinetu, a widząc mnie jeszcze na korytarzu, zabrał na salę, abym szybko załatwił sprawę, skoro naczekałem się tak długo.

Wylosowałem pytania i ...konsternacja.

Jedno z pytań – życie i twórczość Juliusza Słowackiego - speszyło mnie tak bardzo, że w innym – dążenia wolnościowe w literaturze epok – pomieszało mi się wszystko. Przez długą chwilę, przysługującą na przygotowanie odpowiedzi, nie byłem w stanie dopasować ani epok do dat, ani dat do epok. Bezradnie zacząłem przysłuchiwać się odpowiedziom kolegi. Trochę kręcił, kołował, więc odruchowo zacząłem go we własnych myślach poprawiać. To bardzo pomogło. Moje wiadomości powróciły na właściwe miejsca, a wyraźne zmęczenie komisji dawało ogromną szansę.

Dokonania Juliusza Słowackiego doskonale znałem tylko do połowy. Dalej absolutne zero. Nie mając mądrzejszego wyjścia, postanowiłem znane tematy rozwijać na maksa a Słowackiego zostawić na koniec z nadzieją, że ktoś ze zmęczonej komisji przerwie moje odpowiedzi przed momentem kompromitacji. Udało się to w ostatniej, nieco wymuszonej chwili.

Mojego maturalnie płynnego nawijania nikt nie słuchał. Gdy dojechałem ze Słowackim do punktu zero, bardziej zaniepokojony niż zmęczony zawiesiłem głos z miną, jakbym miał zamiar rozwijać temat jeszcze przez najbliższą godzinę. Spojrzałem na Dyrektora – pewnie zrozumiał. Zapytał Panią Profesor, czy dotychczasowa wypowiedź wystarczy. Gdy Pani Profesor potwierdziła, Dyrektor powiadomił mnie o zwolnieniu z pozostałych egzaminów, pogratulował i pozwolił cieszyć się, ...ale bez nowych wygłupów.

Wprost z egzaminu popędziłem na stadion. Gdy dobiegałem do niego, zawodnicy dobiegali do mety. Bieg odbył się beze mnie, umknął mi sprzed nosa, ale nie ominęła bura ze strony brata. Brat znał moją pozycję w dzienniku i spodziewał się, że wynik maturalnego egzaminu przekażę mu w godzinach przedpołudniowych.

Po odebraniu świadectwa dojrzałości, 9 lipca 1958 podjąłem "pełnoetatową" pracę w Hajnowskich Zakładach Przemysłu Maszynowego Leśnictwa.

We wrześniu 1954 roku rozpocząłem 4-letnią naukę w Technikum Mechanicznym zlokalizowanym na obrzeżach Kraśnika w dawnych koszarach wojskowych. 

Kraśnik często nazywano Starym ponieważ w odległości około 7 km, w pobliżu ówczesnej Kraśnickiej Fabryki Wyrobów Metalowych - na jej potrzeby - na terenach miejscowości połączonych we wspólną nazwę "Dąbrowa-Bór", intensywnie rozbudowywano Kraśnik Fabryczny. 

Materiałów wideo brak.

Na parkingu przed Kosym Mostem ponownie zastaliśmy kilka aut. Uprzednio byliśmy tu późnym popołudniem, po objeździe Siemianówki. Po „dziwnej” rozmowie z przejeżdżającym cyklistą, przed wyborem most albo wieża widokowa, wybraliśmy wieżę. Cyklista orzekł, że do obu mostów (a nie jednego, jak twierdziłem ja) pozostało do przejścia piechotą ok. 3 km. Sądziłem, że policzył w obie strony.

Przy wieży widokowej wymieniliśmy pozdrowienia z rodziną włoską przemierzającą Puszczę rowerami, utrwaliliśmy kilka obrazów paśników i oczka wodnego, zlikwidowaliśmy mnóstwo komarów, wiele zdążyło uciec. Oczka wodne intrygowały mnie zawsze. Zawsze byłem ciekaw, czy i co dzieje się z rybami, które w takich oczkach utkną podczas wylewów.

Na parkingu drobne zaskoczenie – w małej sprawie wielki plus dla służb leśnych. Zwykle niechętnie korzystam z plastykowych toalet, ale nieraz muszę. Na parkingu przed Kosym Mostem są czyste, nie cuchną, mają nawet bieżącą wodę (ze zbiorników?). Taki stan to nie przypadek, specjalnie sprawdziłem w różnych dniach – w obu to samo. Sądzę, że to zasługa leśników, tych obrzucanych błotem przez ekologów. 

Kosy Most kolejki leśnej jaki był, taki pozostał. Obok wybudowano (kiedy?) drugi, drogowy, stąd nieporozumienie z cyklistą. Ogromnym zmianom uległo otoczenie. Wzdłuż torowiska, po obu jego stronach rosły niegdyś potężne jesiony. Nie ma po nich śladów. Rozległe niegdyś łąki skurczyły się, pochłania je las. Miejsce, w którym wokół strzelistego ogniska z palonych, porzuconych przy torowisku podkładów kolejowych rozstawione były nasze namioty, a odległy stary las echem oddawał nasze radosne rozmowy i śmiechy, zajął kilkunastoletni zagajnik liściastych gatunków agresywnych. Za mostem, w miejscu gdzie w roku 1958 mój brygadzista rozstawił swoją siatkę „drygawicę” kończy się most drogowy, stoją ładnie skomponowane tablice informacyjne i stolik z folderem zawierającym opisy pobliskiej ostoi żubrów. Ale po kolei:

Najstarsze obrazy i bardzo skromne fragmenty wspomnień pochodzą z początkowych lat pięćdziesiątych. Gdy przygrzało wiosenne słońce, z sąsiadem, starszym bodajże o dwa lata Zbyszkiem, wybraliśmy się na Kosy Most „w ciemno” na ryby. Jak, czym nad rzekę dojechaliśmy i jak stamtąd wróciliśmy, absolutnie nie kojarzę. 

Wiem, że po drodze, daleko przed mostem wycięliśmy leszczynowe wędziska. Zbyszek pozostał niski, przestał rosnąć od czasu, gdy na jego plecach zaczął narastać garb, ale był silny i ponadprzeciętnie inteligentny. Wybrał i wyciął wędziska dużo dłuższe i masywniejsze od moich.

Jeszcze teraz widzę, jak zaskoczeni wysoką wodą rozlaną w wielu miejscach na łąkach, przed mostem schodzimy na prawą stronę torowiska, ku rzece. Prowadzi Zbyszek, wygląda przezabawnie. Końcówki jego wędzisk bujają się w miarę marszu – chciałoby się rzec – pod chmurami i nagle …Zbyszek znika.

Chciał przekroczyć prostopadły do rzeki, wodny, niewinnie wyglądający język. Zjechał na tyłku do wypełnionego wodą rowu. Nad lustrem pozostały przede wszystkim rozbujane wędziska, głowa, niewielkie fragmenty ramion, jego wściekłość i mój konwulsyjny śmiech.

Co było dalej – nie mam pojęcia. Co nieco pewnie dopowiedziałby Zbyszek, ale od dawna nie żyje. W dniu zakupu motoroweru, podczas pierwszej jazdy zginął przy zderzeniu z brzozą pochyloną nad leśną drogą do Harcerskiej Górki, przy szosie białowieskiej.

Drugi ostro zapamiętany epizod pochodzi z roku 1958. W mojej pierwszej stałej pracy, podjętej w „Hajmechlesie” zaledwie w dwa tygodnie po ukończeniu Technikum w Kraśniku Lubelskim, mój pierwszy brygadzista dwuosobowej „brygady” zaproponował wspólny, weekendowy rowerowy wyjazd na Kosy Most, na ryby. Ale z siatką. Rybami mieliśmy podzielić się. Nigdy wcześniej tego nie próbowałem więc ciekawość zwyciężyła mimo, że rowerem to spora odległość – ponad 24 km. W jedną stronę! 

Przed Narewką złapałem gumę. Na klejenie nie mieliśmy ani możliwości, ani czasu. Ale Polak potrafi. Brygadzista mocno przewiązał dętkę sznurkiem przed i za dziurą, napompowaliśmy ją i …pojechaliśmy dalej. Jazda z tak „załatwioną” dętką wprawdzie nie była komfortowa, ale była skuteczna.

Sprzęt rozpakowaliśmy za mostem, po lewej stronie torowiska. Brygadzista na łuku rzeki, blisko mostu, zamocował w dnie koniec siatki, wytłumaczył mi, co mam mu przerzucić, gdy przejdzie przez most, powtórzył mocowanie przy drugim brzegu. Siatka stanęła prostopadle do nurtu. Pozostało nam robienie hałasu w wodzie powyżej i poniżej niej, aby skłonić ryby do wpłynięcia w pułapkę. Niestety – przedwczesny zmierzch i nadciągająca burza zmusiły nas do rezygnacji z hałasowania, musieliśmy poszukać schronienia. 

Gwałtowną, ulewną i długotrwałą burzę przetrwaliśmy na filarze mostu, w ciasnej ale suchej niszy pomiędzy jego płaszczyzną pod stopami i betonową płytą mostu nad głowami. Wspięliśmy się do niej z brzegu suchego, rano po ulewie zeskakiwaliśmy w to samo miejsce do 10-centymetrowej wody! Aby nie uszkodzić wzroku przy niekończących się przejściach z nocnej czerni do oślepiających błyskawic, noc przetrwałem w stanie półsennego odrętwienia z głową owiniętą swetrem. Prawdopodobnie ryby zachowały się podobnie – w sieci zaplątał się tylko jeden półtorakilogramowy jaź. Podziału nie było. 

Kolejny incydent, to już lata znacznie późniejsze, bodajże dziewięćdziesiąte. Na rodzinny weekendowy biwak przy Kosym Moście zjechaliśmy z Hajnówki i Narewki, sporą, wyłącznie męską grupą. Pomiędzy dorosłymi i młodzieżą, w tym dwójką moich synów, wytworzyła się jakaś wspaniała atmosfera i więź. Podczas uciążliwego zbierania drewna na opał, ktoś wpadł na „zbawienny” pomysł. Przy wyremontowanym kiedyś torowisku leżały porzucone drewniane podkłady nasycone impregnatami oraz smarami parowozowymi. Zebraliśmy je – do pieczenia kiełbasek nie nadawały się, ale paliły się rewelacyjnie. Promieniście ułożone dawały ponad dwumetrowy płomień, my tylko dosuwaliśmy je do środka w miarę spalania. W nocy wyglądało to przepięknie, więc długo zabawialiśmy się …w kapucyna, który idąc przez rzeczkę, zgubił czerwoną czapeczkę. Siedząc/leżąc w wejściach promieniście wokół ognia rozstawionych namiotów czuliśmy się tak szczęśliwi, że nawet ta prosta zabawa sprawiała nam radość. Odległy las pięknie wtórował. Stłumionym echem oddawał każdy wybuch radosnego śmiechu.

Ranek po bezchmurnej i przede wszystkim bezwietrznej nocy okazał się mniej radosny. Ale tylko trochę. Wszystko, co w nocy w cieple płomieni uniosło się do góry, opadło z rosą na ziemię, namioty i pozostawiony na zewnątrz sprzęt wędkarski. Siwe drobiny i płatki oblepiły wszystko. Ale co tam!

Najwytrwalsi z nas udali się na wędkowanie, w myśl uzgodnienia, że wszystko, co złowimy trafi na wspólną patelnię. I tak się stało, z drobnym wyjątkiem. Jeden z uczestników biwaku po raz pierwszy w życiu złowił rybę – niedużego ale wymiarowego, ponadto bardzo walecznego szczupaka. Był tak podekscytowany, że uzyskał naszą zgodę (i błogosławieństwo) na zabranie ryby i powrót do domu. Musiał natychmiast, od razu (!) wszystko opowiedzieć …żonie. Oczywiście, z okazaniem dowodu rzeczowego.

Było pięknie, dawno minęło.

Uczestnicy tamtych wydarzeń, to w większości szczęściarze. Po wylosowaniu „zielonej karty” wyemigrowali do USA, tam pracują i zwiedzają świat zamieszczając na portalach społecznościowych fotki ze swoich wojaży :).

Utrwalone w pamięci miejsca przejmuje (?) Puszcza. Czy mnie to cieszy ? Odbieram to jak ogrodnik/działkowicz, który po latach ogląda pozostawiony dzikiej naturze swój niegdyś długo modelowany, wypieszczony ogródek.

Gdzieś, głęboko pod skórą, tli się we mnie iskierka niepokojącego przekonania, że żądania pełnego/zupełnego oddania Puszczy dzikiej naturze i sprowadzenia roli człowieka wyłącznie do ochrony takiego stanu to …nieporozumienie zbliżone do żądań odstąpienia od walki z epidemiami i wszelkimi klęskami żywiołowymi pod hasłem - Ludzkość to element przyrody, a przyroda zawsze odrodzi się sama. (Nie jest jedynie wiadomo, po jakim okresie i …w jakiej postaci).

Po krótkim pobycie w Białowieży, drogą wzdłuż Narewki ruszyliśmy w stronę Kosego Mostu. Podczas przejazdu minęliśmy wiele prostopadłych skrzyżowań z drogami leśnymi. Jedna z nich – niestety, nie oznakowana – prowadzi na Cupryki, z którymi wiąże się zabawna historyjka, zawsze wzbudzająca mój uśmiech.

Cupryki z mojej pamięci, to przede wszystkim rozległe łąki z licznie rozstawionymi stogami i brogami. Środkiem płynęła Narewka, bardzo na tym odcinku czysta, mocno poprzerastana wodną roślinnością. W płytkiej wodzie, wśród roślinności istniały piaszczyste korytarze. Jeszcze dziś, po siedemdziesięciu latach, nawet bez przymykania oczu wyraźnie widzę, jak w prześwietlonej słońcem wodzie, nad żółtym piaskiem, z gracją, dostojnie przepływa srebrna, 30-centymetrowa ryba.

Incydent budzący uśmiech dotyczy nocy - po popołudniowym, przeciągniętym do zmierzchu wędkowaniu wspięliśmy się na bróg, porządnie, do samego dachu wypełniony sianem. Noc zapadła bardzo szybko, ale przepełniony wrażeniami pierwszego (i dotychczas ostatniego) pobytu na Cuprykach, nie mogłem usnąć. Po dłuższej chwili, w kompletnych ciemnościach nadleciał i tuż nade mną ciężko osiadł na brogu jakiś wielki ptak. Chwilę wiercił się i …wszystko ucichło. Nieco speszony własnym przestrachem, umyśliłem zemstę. Poczekałem, aż ptaszysko porządnie uśnie, bezszelestnie podkurczoną nogą mocno kopnąłem w szczytowy węzeł. Co wydarzyło się u góry, mogę się tylko domyślać. Odgłos hałaśliwie osuwającego się ciężaru a dopiero po chwili łopot skrzydeł interpretować można różnie...

Nasz ówczesny połów to zaledwie jeden niespełna dwukilowy szczupak, który w nocy (?) połknął uzbrojonego kiełbia, przywiązanego do nadbrzeżnej gałęzi.

Pecha na Cuprykach wiele lat później doświadczył Mundas. Jak przystało na komandosa, jeździł Junakiem. Ta ciężka, głośna, pięknie dudniąca maszyna padła mu nad rzeką. Musiał doprowadzić ją do Hajnówki – łatwo nie było :((.

Białowieża-Kosy Most.

Kosy Most - Relacje.

10-osobowych. Na szczęście (?) niektórzy, jak nasi rodzice, rozjechali się po Polsce, inni ruszyli w daleki świat. Z bardzo wczesnego dzieciństwa pamiętam, że czasami przychodziły do nas paczki ze smakołykami z Ameryki (USA), a Paweł Durzyński z Kanady (przed emigracją - z Warszawy) twierdzi, że jestem bardzo podobny do jego ojca (!?). 

Bazę wypadową stanowiła Lubatka, gospodarstwo rodziny Kalotów. Ciocia Kalocina była siostrą naszego Taty. Liczebności rodziny dobrze nie pamiętam, dla mnie najważniejsi byli - rówieśnica Barbara i nieco starszy Jan. Razem przebywaliśmy w stodole, na sianie, a kiedy próbowałem pomagać im w pracach gospodarskich Janek traktował mnie irytująco pobłażliwie. Każde z nich miało swoje zadania i obowiązki, moja pomoc była mało przydatna więc chętnie urywałem się do wsi sąsiedniej, w której ktoś z rodziny prowadził zlewnię mleka a w niewielkiej odległości istniały stawy potorfowe z linami. Poza zlewnią rodzina miała młodszego ode mnie maminsynka, wędkę i jabłonkę z wczesnymi, bardzo smacznymi jabłkami. Synek musiał być blisko mamusi, więc po załadowaniu za koszulę sporego zapasu jabłek, zabraniu wędki i wcześniej przygotowanych przynęt, wędrowałem na zakrzaczone stawy sam. Było trochę niebezpiecznie, ale jakże błogo - nikt niczego ode mnie nie żądał, mogłem godzinami myśleć wyłącznie o "niebieskich migdałach" i gapić się na spławik, który później, przez wiele godzin, ciągle widziałem nawet bez przymykania oczu. Gdy złowiłem pierwszego, przepięknego, prawie 2-kilowego lina, gotów byłem skakać z radości ale nie było ku temu bezpiecznego miejsca. No to natychmiast musiałem pochwalić się. Pozostawiwszy wędkę w zlewni, całą, sporą odległość do Lubatki pokonałem ostrym marszobiegiem. Z dumą wręczyłem lina Cioci. Przyjęła rybę z wyraźnym zakłopotaniem. Co z nią zrobiła - nie wiem, nie pamiętam. Zakłopotaniu obecnie nie dziwię się - przymierzać się z jedną rybą do wieloosobowej rodziny było raczej trudno.

Z Lubatki wszędzie było blisko, wszędzie chadzaliśmy pieszo, nad Wisłę i do Iłowa też. Najbliżej było do lasu. Prywatnego!

Kiedy po raz pierwszy usłyszałem określenie "las prywatny" nie bardzo wierzyłem własnym uszom i temu co słyszę. Trudno się temu dziwić - od urodzenia znałem tylko status Puszczy Białowieskiej. O istnieniu w Polsce lasów prywatnych przekonano mnie w latach dorosłych, ale zawsze - i do dzisiaj - miałem i mam wątpliwości, czy wypada zbierać w nich runo.

Nieco dalej niż do lasu, po przeciwnej stronie drogi, pola przecinał zarośnięty olszyną błotnisty rów z niewielką ilością stojącej (?) wody. Nauczono mnie, jak w takim błocku łowi się piskorze, pokazano, jak zachowują się złowione.  Rzeczywiście, one piszczą a w dłoniach trudno jest je utrzymać.

Nad Wisłę powędrowaliśmy w grupie kilkuosobowej. Dotarliśmy do odnogi opływającej zakrzaczoną wyspę. Prześwietlona słońcem, bardzo czysta płytka woda nad złocistym piaskiem dennym, na długo zapadły w mojej pamięci. W myślach widzę ją nawet teraz, po siedemdziesięciu latach. Po delikatnym piasku, w wodzie do kolan brodziliśmy z ogromną przyjemnością, ale ostrzeżono mnie, abym nie zbliżał się do miejsca, w którym woda ciemnieje a w dnie utworzyło się duże ,stożkowe zagłębienie. Kąpiel w odnodze zakończyła się bezproblemowo. 

W Iłowie odwiedziliśmy kolejną Ciocię. Warunki zupełnie odmienne. Pamiętam niewielki domek pięknie otoczony zielenią, podwyższony ganek i nasłonecznione pomieszczenia. Od razu polubiłem ów domek i Ciocię. Samotna Ciocia uparła się, abyśmy nocowali u niej. I stało się. Usnąłem szczęśliwy, znalazłem się sam w pięknym, nasłonecznionym lesie. Musiałem wysikać się. Stanąłem przy drzewie i nagle poczułem, że gorący strumień spływa po moim udzie. Nagle, kompletnie wybudzony, usiadłem w pościeli. Niestety - za późno! Dziesięć lat na karku, pierwsza noc w nowym, bardzo fajnym miejscu i taka niespodzianka, taki przeogromny wstyd. Uspokajające słowa Cioci niewiele pomogły, zdarzenie dokładnie zniweczyło wakacyjne przyjemności. Widok materaca z mokrą plamą śnił się mi przez wiele lat i nocy - oczywiście suchych.

Do Lubatki - wsi w powiecie sochaczewskim, gminie Iłów, trafiłem podczas wakacji 1950. W podróży i przez kilka dni wakacji towarzyszyła mi siostra Kazia. Później, aż do ponownego jej przyjazdu po mnie, musiałem radzić sobie sam. Do dnia niniejszego wpisu minęło prawie 71 lat - do wakacji bieżących pozostały cztery miesiące. Mam prawo co nieco pokręcić, a luźnych fragmentów pamiętam dość dużo. Najgorzej jest z właściwym przyporządkowaniem osób do nazw miejsc, w których odwiedzaliśmy licznie i szeroko rozlokowanych w tamtym rejonie członków rodzin obojga naszych rodziców. Oboje pochodzili z rodzin wielodzietnych, co najmniej 

Lubatka - Relacje.

Przed przeprowadzką „na Czworaki” nasza rodzina - Piotr (1902), Janina (1911), Roman (1932), Kazimiera Wiesława (1935), mieszkała w małym drewnianym domku w pobliżu dworca kolejowego. Wszyscy mieli okazję oglądać miły dla oka przedwojenny dworcowy budynek. Mnie pozostał w pamięci tylko zastępczy barak-prowizorka z kasą biletową i prymitywną poczekalnią. W roku 2016 zastałem tablice informacyjne - budynki dworcowe ...do sprzedaży!

Wideo: Szczecin Port z pokładu m/s SEDINA.

Album z dnia 21-07-2020.